شهریاریم گئدیب الدن

 

باتدی گون، ماتم - محنت بورودو شهر و دیاری

غم- کدر اورپه یینی آسدیلار آفاغین  اوزوندن؛

اله نیر قیرمیزی مرجان شافاقین قانلی گوزوندن

جارچی غم جاری چکیر،

ناله سسی قاخیری سازدان

آخیری قان یاش "آراز"دان

زخمه نین سینی زخمی؛

سیزلاییر تاری سه تارین؛

سورویور هر طرفه توزلو اجل غوصّه قطارین

اولمایا سئوگی باغیندا اوخویان بولبول اولوبدور؟!

یا کی گولشن پوزولوب، گوللو باهاریم گئدیب الدن؟!

شهریاریم گئدیب الدن؟!

 

اوجالیر ناله سسی گویلره یئر حنجره سیندن

هر طرف اودلو جهیم دیر گوزومون پنجره سیندن؛

غم - کدردیر کی شاریلدیر یاشاییش داغ- دره سیندن

چالینیر صور، قولاقلار کار اولور قورخولو سسدن؛

دایانیر قلب طبیعت دوشور آفاق نفسدن؛

اولمایا محشر عظما قورولوب ولوله لر وار!

گویه یئر دن اوجالان ولوله دن زلزله لر وار!

گوی ده فریاد چکیر صبر و قراریم گئدیب الدن؛

شهریاریم گئدیب الدن.

 

داها زمزم گولونه جیلوه لی اولدوزلار اَلنمیر،

داها مهتاب یاییلمیر، داها آی جیلوه له ننمیر،

داها گون زرلی شالی باشه سالیب قاش- گوز آتانمیر،

یئدی رنگ ایله چیچک شاخه لر اوستونده بزه نمیر،

عشوه لی، نازلی مارال باغدا نشاطیله گزه نمیر،

ائله بیل کی قوجا صیّاد آییریب دشت غزلدن -

او آلا گوزلو غزالی؛

یاس باتیب یاسه، شقایق یارالی، لاله عزالی،

سرو نازیم گئیینیب قاره کی یاریم گئدیب الدن؛ -

شهریاریم گئدیب الدن.

 

بیر طرفده دایانیبدیر قوجا "حیدربابا" یاسلی،

غوصّه دن سینه سی پاسلی،

اوغلو اولموش آتا تک قولتوغونا اللری باغلی،

گوزو یاشلی، اوره یی آتش هیجرانیله داغلی؛

دایانیب وقریله...

آنجاق کی اوره کلرده سالیر ایز، -

سینه سی ایچره اونون گیزله نن اندوه - فغانی

ائله بیل نئشتر ایله قلبینی نئشترچی یاریبدیر

گوز آچیب یاره لی آخمادیر چیرک ایله قانی

بیر طرفده اوره یی شعله چکیر "شانلی سهندین"

"باشی طوفانلی سهندین"؛

اودا، "حیدربابا" تک اوغلو اولوبدو سایاغیندان،

بورویوب غم بولودو غوصّه یاغیر اَل - آیاغیندان؛

بئله غم پالتارینی اَینینه گئیمکده ایلاهی!

اودا من تک ائله بیل آیری دوشوب ائل دایاغیندان

بیر طرفده "ساوالانین" گوزونون یاشی دایانمیر،

اوجالیر ناله سی افلاکه ووقاریم گئدیب الدن؛ -

شهریاریم گئدیب الدن.

 

آمما شووکتلی "دماوند" ایله "البرز" ایله "الوند"

الده گول حلقه سی، باش ساغلیغی عرض ائتمه یه حاضیر؛

قوجا "حیدربابا" گوزلری اعجابیله ناظر -

دایانیبلار هامی تعظیم ایله دیللرده تسلّی

صدر مجلسده ده قرآن اوخویور "حافظِ" قرآن؛

قوجامان "سعدی شیراز" دوروب الده "گولستان"

"صائب" ین گوزلری یاشلی، الی قولتوقدا "هُمام"ین،

قارا کوینک گئیینیب "گنجوی" هم "خواجه شیروان"،

ائله ییر هر طرفی مُشک و گولاب ایله معطّر قطره اشک ایله "قطران"،

"صابر" آغلیر کی منیم نازلی نیگاریم گئدیب الدن؛ -

شهریاریم گئدیب الدن.

اوجا داغدار هامی تعظیم ایله، تکریم ایله بیردن

قوجا "حیدربابا"نی جان کیمی آغوشه آلیرلار

باش اییب بوینونا گول حلقه سی، حورمتله سالیرلار

قوجا "حیدربابا" گورکملی وقاریله دایانمیش،

پوزماییر وقرینی هر چند اوره گی دردیله یانمیش،

سینه سی قانه بویانمیش؛

بیردن آمما گوزونون یاشی آخار صورته، آغلار،

مات و حیرت زده سئل تک گوزونون چشمه سی چاغلار،

دئییر:

- ای عرشه چاتان باشلاری ائللر بویو داغ لار!

دیله ییم، شاه ببه ییم، صبر - قراریم گئدیب الدن.

شهریاریم گئدیب الدن.

 

او کی آفاقی مسخّر ائله ییب گون کیمی آدی،

او کی شعرینده شعورو

او مدادینده، ودادی،

" او قارانلیقلارا مشعل،

او ایشیقلیقلارا هادی،

حقّه ایمانه منادی"

او شیرین نغمه سی اودلو،

او، درین شعرلی اثرلی،

داغ کیمی قدرتی سونسوز،

قیلیجی الده کسرلی

علی اوولادی، علی تک یازیق اینسانلارا حامی،

بینوالر دایاغی،

غوصّه داغی،

عین امامی؛

قهر و خشمیندن اونون زاغ - زاغ اَسر قلب حرامی،

او ماراقلی حیاتین ساز ائله دی دویغولو سازین،

اوخودو نغمه لرین " دیلغمی" سین، " "تُرک" و "حجاز"ین،

اودی حق - حق و هو - هو دئیه نین جمله نیازین؛

باشیم اوندان اوجالیب دیر، دایانیب عرش علایه،

او، "سهند"ی، "ساوالان"ی گتیریب شور - نوایه،

اویره دیب درس محبّت،

او، قوروب عشقین اساسین،

او ییخیب کینه لرین کوهنه بناسین،

او، منیم جامیمی دولدوردو مئی حُب ولادن،

او، منیم جانیمی سرشار ائله دی عشق و صفادن،

نئجه قان آغلاماییم، دار و نداریم ‌گئدیب الدن؛ -

شهریاریم گئدیب الدن.

 

 

دیلی یوخ اینسان

 

نئیلیره م باغچانی، نئلیره م باغی

بولبولو اولماسا، گولو اولماسا

نئلیره م بدنه قوندارمیش باشی

آغیزدا دانیشان دیلی اولماسا

 

دیل ائده ر هر کسین وارلیغین اثبات

دیلی یوخ اینسانین دیریلیی یوخ

ائلی نی، دیلی نی آتیپ دانانین

دونیادا هئچ زادا ایلیشی یی یوخ

 

کؤرپه لیک چاغیمدا سود وئره، وئره

منه اوز دیلینی اویره تدی آنام

حارام دیر، حارام دیر او سودلر منه

آنامین مقدّس دیلینی دانام

 

اوجادان دئییرم ائشیدین، بیلین

وارلیغیم، حیاتیم دیلیم دیر، دیلیم

ائلیمی، دیلیمی دانا بیلمه رم

اولسامدا بو یولدا من دیلیم، دیلیم

 

 

دونیا یارانیب عشقیله

 

عشق آتش سوزنده آلام بشردیر

عشق اولماسا وارلیق بشره مایه شردیر

 

عشق ایله چیچک قونچالانار، قونچا آچار گول

عشق ایله طراوت باغینین، گوللری تردیر 

 

دوغماز آنانین دوشلرینه سود گتیرر عشق

بیر سود کی او هر ذائقه یه شهد و شکردیر

 

سونسوز گئجه نی عشق ائیلییر بویلو صباحه

دان اولدوزو تک طلعتی آغاز سحردیر

 

اولموش، قوروموش جسم لره جان یئتیرر عشق

عیسای مسیحا کیمی بیر معجزه گردیر

 

عشق اولسا اولار اودلو سقر* جنّت فردوس

عشق اولماسا فردوس برین اودلو سقردیر

 

عشق ایله بشر اشرف اولار حور و ملک دن

عشق اولماسا شیطان کیمی جرثومه شردیر

 

دونیا یارانیب عشقیله، عشق اولماسا آنجاق

وارلیق، دیریلیک، کون و مکان جمله هدردیر

 

صاف عشقی قویوب عقل ریاکاره اینانماز

"ناظر" کیمی هر کس کی گولوم! اهل نظردیر

 

 

حبّ الوطن من الایمان

 

ای وطن سنسن اوره ک مولکونده سولطانیم منیم

نازنین یاریم منیم، نازنده جانانیم منیم

 

ای وطن! سندن تاپیپ معنا حیاتیم وارلیغیم

ای گوزه ل! سندن آلیب نشات اتیم، قانیم منیم

 

بیلمیرم کیمدیر دئیه سنسیز بو دونیاده وارام؟

باغلی دیر عنوانینا هر یئرده عنوانیم منیم

 

ای وطن! سنسن او پاک عشقیم، مقدّس مسلکیم

دوز یولوم، دوز مقصدیم، پاکیزه وجدانیم منیم

 

اولماسام قوربان سنه دیندارلیغیم کامیل دئییل

وئرمه سم اوغروندا جان ناقص دیر ایمانیم منیم

 

شعریمین عنوانی سنسن، شرعیمین ارکانی سنسن

برکیییب "حبّ الوطن"دن جمله ارکانیم منیم

 

حشمت داوودی یا مولک "سبا"نی نئیلیرم

اورداکی ای محتشم سنسن سلیمانیم منیم

 

هر زامان باد صبادن ساچلارین لرزان اولار

سینه ده زاغ - زاغ اسر بو قلب لرزانیم منیم

 

بیر عومور غربت ده هئی گوزیاشی توکدوم آغلادیم

نئیلییم صوبح اولمادی بو شام هیجرانیم منیم

 

هر زامان یوردو مرارت لر یورغون جانیمی

شیب - شیرین خوش خاطراتین اولدو درمانیم منیم

 

"ناظر"ین منظورو سنسن مقصد و مقصودو سنسن

ای وطن! ای آدینا قوربان اولا جانانیم منیم

 

 

خالقیمین گور سسی

 

خالقیمین گور سسی دیر جان تاپارام آی ساوالان دان

دیریلیک نغمه سی دیر، ائل لر آلار پای ساوالان دان

اوستو بوز باغلاسادا قیش لار اولار یای ساوالان دان

نور آلار آی، ساوالان دان

قوجا حیدربابا هم ائل دایاغی شانلی سهندیم

هم میشو داغی بیزیم اولکه ده دیر گون قالا داردا

هایلاسا هایلارینا قاووزاناجاق های، ساوالان دان

قم دیاریندا منیمچون اوخودون آی ساوالانی

قوروموش جسمیمه جاری ائله دین قیرمیزی قانی

نه تعجّب سنه فخر ائتسه شکسپیر له مانی

سسینی قم دان آلارکن دئدی او پیر معانی

داها حیدربابا غم ائتمه الیندن یاپیشان وار

تیترمه، دوشمه آیاغدان سنه یاور ساوالان وار

سسینی قُم دان آلان وار

قئیدینه ائلده قالان وار.

 

سوسما حیدربابا! سوسما! ساوالان داده گلیبدیر

هایلادین سن اونو آردینجا او فریاده گلیبدیر

صدقیله اللرینی سیخماغا امداده گلیبدیر

قهرمانلار اوباسیندان بئله آزاده گلیبدیر

صفی الدین دیاریندان "صفوی زاده" گلیبدیر

او کی عرفانیله حکمت ده نه وار مرزی نه حدّی

اوجادیر سرو و صنوبر سایاغی قامتی، قدّی

اودا سن تک آقامیز حیدر کرّاردی، جدّی

قیلیجی الده کسرلی

آخیجی شعری اثرلی.

 

بیز داغیق، دردین آلیم! ائل اوبانین وار گؤزو بیزده

بیزده دیر عشقیله، اشراقیله عرفان کؤزو، بیزده

بیزده دیر بیزده او پارلاق کئچه جک لر ایزی، بیزده

مدنیت سؤزو بیزده.

 

یاز! دیده رگین ائلیمه یاز! او کئچن گونلریمیزدن

سئوگی پیمانه لریندن مئی ایچن گونلریمیزدن

بحر عرفاندا ادب لعلی سئچن گونلریمیزدن

باغ حکمت ده گول و لاله بیچن گونلریمیزدن 

یاز! او خوش گونلریمیزدن

یاز! او شن گونلریمیزدن

یاز! او شوکتله، صلابتله اؤتن گونلریمیزدن.

 

بیز داغیق، غم یئمه ریک چن باشیمیزدان اوجالاندا

اسمه ریک، تیترمه ریک قیش الینه شاللاق آلاندا

یاغی قورد زوزه چکنده 

قارا دئو نعره سالاندا

غونچانی صرصر ازنده

چیچگی شاخدا چالاندا

بیز داغیق، یوخ باکیمیز هرگز آغیر حادثه لردن

قورخماریق فاجعه لردن

اؤته ریک مانعه لردن.

 

بیز داغیق، داغ کوله گین های - کویونه عادتیمیز وار

بیز داغیق، داغ سازاغین شاللاغینا طاقتیمیز وار

بیز داغیق، قیش کؤچه ره ن چن تالایان غیرتیمیز وار

بیز داغیق، بوز اریده ن قار کوشوده ن قوّتیمیز وار

بیز داغیق، حشمتیمیز، هیبتیمیز، جراتیمیز وار

اود آلاو قایناغییق شاختا یاخان همّتیمیز وار

باشدا قار، اوزده قیرو یاز یارادان قدرتیمیز وار

بیز داغیق، اسکی واراقلاردا بیزیم صحبتیمیز وار

علوی حیثیّتیمیز وار، باشقا بیر شوکتیمیز وار.

 

ایندیسه مانعه لر سینه سی دئشمه لییک بیز

گوندوزه دوغرو قارانلیقلاریلا ائشمه لییک بیز

عشقه یول آچمالییق، کین ایله اللشمه لییک بیز

اَل - اَله وئرمه لییک، صدقیله بیرلشمه لییک بیز

گئجه نی بیچمه لییک، بیچمه لییک، بیچمه لییک بیز

گونشه کوچمه لییک بیز

حق مئین ایچمه لییک بیز.

 

 

رسّام

 

رسّام! آل اله قلمی بیر نگار چک

ساغ - سول چیگینلرینده ایکی آبشار چک

 

بنزه تگیلن مارال گؤزونه نازلی گؤزلرین

غمّاز چک، بلای جهان چک، خومار چک

 

قاشین کمان، دوداغینی گول، آی عذارینی

زولفون کمند عشق کیمی تابدار چک

 

قدّین اوجا، دانیشماسین آز، کوسمه سین اوزون

جورون آغیر، جفالرینی بی شمار چک

 

بیر سود گولو مصوَّر ائله آغ بوخاغینی

شیرین دوداغینی چکیبن، آبدار چک

 

رنگ خیالیله بویا قاپ -  قاره خالینی

اقلیم آفتابیده بیر شامِ تار چک

 

باد صبا آچاندا اونون بندِ زولفونو

دشت خُتن غزالینا باخ، مُشکبار چک

 

گیزلین چک آشنالرینه، گیزلی باخماغین

آمما رقیب ایله گولوشون آشکار چک

 

یلدا کیمی اوزالتسان اوزالت شان هیجرینی

وصلین چکنده حسرتیله، انتظار چک

 

القصّه، سوسن و سمن و یاس و لاله دن

باغ خلق ائله، بهشت یاراد، لاله زار چک

 

قوربان اولوم او معجزه گر ماهیر اللره

بیر گوشه ده منیم کیمی بیر دلفگار چک

 

ساپ - ساری رنگ ایله اوزونو زعفران کیمی

ابر بهاره باخ، گؤزونو اشکبار چک

 

یار دامنینده اللرینی التماسیده

بیر ظولمولر یورولموشو، بیر ظولمکار چک

 

شمع جمالینا اونو گزدیر طوافیده

پروانه تک کول اولماق اوچون بی قرار چک

 

اولسا باشیندا ساچلارینی سایه بان ائله

بیر بنده نحیف ایله بیر شهریار چک

 

القصّه سال نظر بیر اونا، بیرده "ناظر"ه

بیر تابلودا خزان ایله با هم باهار چک

 

 

پروانه هاردادیر؟

 

عشق آتشی ازلده قیزیشدیردی جانیمی

آخیردا اود وُوروب تالادی دودمانیمی

 

بیر دلبرین ساتاشدی گوزوم آی جمالینا

ییخدی آیین - شایین ائویمی یاخدی جانیمی

 

بیر باخماسی داغیتدی بوتون هست و نیستمی

بیر گولمه سی کول ائتدی بوتون استخوانیمی

 

بیر حاله قالمیشام کی باشین تولاییر - گئچیر

هر کس گورور بو رنگ رخ زعفرانیمی

 

مین یول آلوولار ایچره قانادسیز کول اولمیشام

پروانه هاردادیر گوره عشق امتحانیمی؟

 

یوخ حاجتی نصیحته دیوانه عاشیقین

ای شیخ قیل و قال ایله یورما روانیمی

 

من "ناظرم" وطن یولونون غم کشیده سی

قویدوم اونون یولوندا بوتون مال و جانیمی

 

 

اوره ک چیرپینتی سی

 

سویله گؤروم کیم سن گؤزه ل!

گونشیم سن آییم سان می؟

اوره ییمین چیرپینتیسی

سینه مده کی هاییم سان می؟

اولدوزوم سان آییم سان می؟

 

سویله گؤروم کیم سن، نه سن؟

اودسان، آلوسان، شعله سن؟

گؤز یاشی سان، یا نغمه سن؟

آهیم سان می؟ واییم سان می؟

اولدوزوم سان آییم سان می؟

 

آغ قانادلی ملکیم سن؟

گؤزوم ده کی به به گیم سن؟

باغیم، گولوم، چیچگیم سن؟

یازیم سان می؟ یاییم سان می؟

اولدوزوم سان آییم سان می؟

 

کیم سن سسین حیات وئریر؟

دیزلریمه ثبات وئریر

اوچماق اوچون قاناد وئریر

دیریلیک دن یاییم سان می؟

اولدوزوم سان آییم سان می؟

 

کیم سن سسین جان جالاییر؟

اوره گیمه قان جالاییر

گئجه لره دان جالاییر

ال گونشه تاییم سان می؟

اولدوزوم سان آییم سان می؟

 

غم - کدره سالانسان دئ

غم الیندن آلانسان دئ

اوره ییمی یارانسان دئ

اوخومسان می؟ یاییمسان می؟

اولدوزوم سان آییم سان می؟

 

سویله گؤروم آخی کیم سن؟

جیگریم سن، اوره گیم سن؟

حسرت چکن به به گیم سن؟

اوزدن آخان چاییم سان می؟

اولدوزوم سان آییم سان می؟

 

 

عشق حدیثی

 

دیلین قوربانینام مُطرب دایانما یاردان سؤیله

سیم اوسته میضرابی گزدیر فقط دلداردان سؤیله

 

جاهان افسانه دیر جانانه سیز، تا الده فورصت وار

بیر اؤزگه گفتگو ائتمه او افسونکاردان سؤیله

 

منی هر چند بیمار ائیله ییبدیر چشم بیماری

بو بیماره یئنه اُول نرگس بیماردان سؤیله

 

بو یئرده بوشلا "ایجاز"ی باشارسان باشلا "اطناب"ه

"تسلسل"دن دانیش "ترجیع"له "تکرار" دان سؤیله

 

خالیندان دئ، خطیندن دئ، گوزوندن دئ، سوزوندن دئ

قاشیندان دئ، ساچیندان دئ، او گول رُخساردان سؤیله

 

یاناغی عینهو گول دور، ساچی بیر دسته سونبول دور

پریشان بولبوله گولدن دانیش، گولزاردان سؤیله

 

او سروین اعتدالیندان، عیار معدلت سیندی

عدالت آختاران خلقه، او دوز معیاردان سؤیله

 

جاهان کؤهنه لسه ده، عشقین حدیثی بیل کی کؤهنه لمز

اؤلونجه "ناظر"ه یاردان دانیش دلداردان سؤیله

 

 

پری لر شَهَری

 

خیال قانادیلا بیر گئجه اوچدوم،

قارانلیق، دوماندان گونشه ساری.

هئی اوچدوم، هئی اوچدوم، یئنه یوکسلدیم،

ائله کی آیدان دا چیخدیم يوخاری.

 

بیر قیزیل چشمه ده گونشی گؤردوم

کؤینگین چیخاریب، یویونور عوریان.

 

آشیریب چیگنینه گوموش چاچینی

او ساچی گاه ائشیر، گاه آچیر، زامان.

 

بیر قده ر باخاراق، سونرا پَر آچدیم،

یئنه ده اوج آلیب، اوردان اؤتوشدوم.

 

سود یولون توتالی، چیخدیم یوخاری،

بیر گؤزه ل شَهَره آنجاق یئتیشدیم.

 

نه شَهَر، نه شَهَر، ائولر بولوردان،

تورپاغی زمرّد، داشلاری اینجی.

 

نه حاصار واریدی، نه دووار نه بورج،

هریاندان دویوردوم عشقی، سوینجی.

 

نه شَهَر، نه شَهَر، چشمه لر اوسته،

قصیرلر تیکیلمیش جنّت سایاغی.

 

هاواسی عطیرلی، گوللری الوان،

ساحه سی دلنشین، بارلی بوداغی.

 

نه شَهَر، نه شَهَر، سلام - جوابلار،

دویغولو سؤزایله ساز ایدی اوردا.

 

نه پاییز واریدی نه سازاق، نه قیش،

فصیللر چیچکلی یاز ایدی اوردا.

 

نه شَهَر، نه شَهَر، گولون، قونچانین،

تبسّم جوشوردو دوداقلاریندا.

 

صداقت شئهلری ماراقلانیردی،

لاله نین، نرگیزین یاناقلاریندا.

 

 نه شَهَر، نه شَهَر گؤزه ل، ماراقلی،

پاک اوره ک مؤمنه اویان بیر شَهَر.

 

خیال گوزگوسونده افلاطین اونو،

اینجه احساسیله دوُیان بیر شَهَر.

 

گؤزومو گزدیردیم، نه قدر باخدیم،

نه قودوز قورد گؤردوم، نه مغرور پلنگ.

 

چاغلاییب جوشاردی سئوگی محبّت

نه بَشر واریدی، نه شَرر، نه جنگ.

 

گؤزه ل بیر شهر کی، چوخ آرزولاردیم،

من ده بیر قوش کیمی یاشایام اوردا.

 

اوخویام یئنی بیر حیات ماهنیسین،

داها قاییتمایام بو غملی یوردا.

 

آمما عبث ایدی بو آرزو افسوس،

ندن کی، ناگهان بیر شیمشک چاخدی.

 

توشلادی دوز منی، اودلو اوخ کیمی،

خیال قانادیمی یاندیردی، یاخدی.

 

قانادیم یاناراق اودلو، آلولو،

آخان اولدوز کیمی گئری قاییتدیم.

 

يئنه ده غصّه لر چولغادى منى،

یئنه ده بیر عومور محنته باتدیم.

 

هر دن دوشونورم، دئییرم: ای کاش!

خیالیم گویلره یول آشمایایدی.

 

گؤزه للیک آرایان هوسکار گؤزوم،

پری لر گؤزونه ساتاشمایایدی.

 

 

بیر یئرده

 

اوتوردوق بیر گئجه شمع و من و پروانه بیر یئرده

یاخیلدیق صوبحه دک سوز غم حیرمانه بیر یئرده

 

من افغان ائیله ییردیم، شمع ده گوز یاشینی جاری

وئریردی توپراق اوسته جان، یازیق پروانه بیر یئرده

 

جنون زنجیرینی آچماق دییلدی هئچ کسه مومکون

کی باغلانمیشدی بیر زنجیره اوچ دیوانه بیر یئرده

 

اولوردو اوچ اوره ک بیر آتش ایله سینه ده بریان

شرار عشق سالمیشدی شَرر اوچ یانه بیر یئرده

 

دییردین: بزم عشرت دیر اوچ آغیزی کَفله نن کئیفلی

 دوشوب، سس سیز - سمیرسیز هر بیری مستانه بیر یئرده

 

مکان ائتمک دییلدی اوردا هئچ بیر عاقله مومکون

سیغیشماز بللی دیر دیوانه و فرزانه بیر یئرده

 

حضور عشقیده حاضر اولان هر عاشقه "ناظر"!

گرک دیر بذل ائده باشین، جانین جانانه بیر یئرده

 

 

نازنده ایرانیم

 

سؤیله دی: دونیاده یوخدور نیزه مژگانیم کیمی

سؤیله دیم: یوخدور اونا آماج اولان، جانیم کیمی

 

سؤیله دی: اولدوزلار ایچره ماه رخشاندیر اوزوم

سؤیله دیم: عیناً منیم اشگ درخشانیم کیمی

 

سؤیله دی: هر کیم گؤره، لعل لب خندانیمی؟

سؤیله دیم: باغرین یارار چاک گریبانیم کیمی

 

سؤیله دی: باد صبا افشان ائدنده زولفومو؟

سؤیله دیم: تیترر اوره کلر، قلب لرزانیم کیمی 

 

سؤیله دی: قاشیم کماندیر، سرّ عشقیمدیر نهان

سؤیله دیم: خَم قدّیم ایله، آه پنهانیم کیمی

 

سؤیله دی: ساچلاریمی بیر گون پریشان ائیله سم؟

سؤیله دیم: عالم اولار حال پریشانیم کیمی

سؤیله دی: بیر آزجادا صهبای عشقیمدن دانیش

سؤیله دیم: هر عضوده جاری اولان قانیم کیمی

 

سؤیله دی: سؤیله گؤروم، هیجرانی آللاه نئیله سین؟

سؤیله دیم: ییخسین ائوین، بو قلب ویرانیم کیمی

 

سؤیله دی: سن سئوگیمی قلبینده بسلرسن نئجه؟

سؤیله دیم: سینمده کی یاقوت و مرجانیم کیمی

 

سؤیله دی: هئچ یئرده یوخ "ناظر" کیمی شیرین سخن

سؤیله دیم: یار اولما وار، نازنده ایرانیم کیمی

 

 

محمّد کیم؟

 

ایشقلاندی جهان بدر رُخ زیبای احمددن

جلا تاپدی اوره ک آیینه سی نور محمّددن

 

محمّد کیم؟ وجودو رحمة للعالمین یعنی

محمّد کیم؟ رسول الله خَیر المُرسلین یعنی

مقام قاب قوسینه چاتان رَفرَف نشین یعنی

همان تشریف اوحینایه لایق حیّ سرمددن

 

محمّد کیم؟ همان معمار قسط و عدل و آزادی

محمّد کیم؟ همان محو ائیله ین تبعیضی، بیدادی

محمّد کیم؟ همان برباد ائده ن طاغوتی، الحادی

محمد محتشم رهبر؟ محمد محترم هادی

اولان ختم رسالت مهرونه شایسته ایزددن

 

محمّد کیم؟ همان حریّته ارشاد ائده ن رهبر

محمّد کیم؟ همان بتخانه لر برباد ائده ن رهبر

محمّد قول لاری رنجیردن آزاد ائده ن رهبر

مرانی رد ائده ن، اوز دونده رن مُرتاب و مُرتددن

 

محمّد کیم؟ همان دل خون اولان دونیا طلب لردن

مصیبت لر چکن " بوجهل" لردن "بولهب" لردن

اولان آماج حقد و کینه "بوسفیان" نسب لردن

دولان دائم مبارک سینه سی آلام بی حددن

 

محمّد اول یتیم کی شهریار ملک خلقت دیر

او اُمّی کی کیتابی مشعل راه هدایت دیر

کلامی زبده عرفان حدیثی لُبّ حکمت دیر

اونون دینینده تقوا تکجه معیار فضیلت دیر

اونون شرعینده یوخدور اَبیَضین هئچ فرقی اَسوددن

 

قمر مُنشق اولوب طاق هلال دلرباسیندان

شرفلندی شرف شمشیر شاه لافتاسیندان

حیا چکدی خجالت عصمت خیرالنّساسیندان

دوزوم زینهاره گلدی صبر و حلم مجتباسیندان

گول آچدی باغ حریّت شهید کربلاسیندان

ملک لر قالدیلار حئیران بو مجموع مُمُجّددن

 

محمّد کیم؟ عقولی مات ائده ن دین "قویم" یندن

شعور اهل معنانی گیجه الدن "لام" و "میم" یندن

بوتون خلق اللهی حئیران قویان "خلق عظیم" یندن

آچان یول خلد طوبایه "صراط المستقیم" یندن

ائده ن خلقی رها توحید ایله نار مُخلّددن

 

اونون تک مهربان رهبر، صمیمی پیشوا اولماز

اونون آئینی تک دوز گونلوگه دوز رهنما اولماز

اونون شرعینده شرک و کذب و تزویر و ریا اولماز

اونون وصفینده "ناظر" هر نه یازسا انتها اولماز

یازانماز قطره محدود اقیانوس مُمتددن

 

 

ترجیع بند ملمّع (عربی، فارسی و ترکی)

 

مناجات حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام در قتلگاه

 

 حِبيبي يا طَبيبي يا رَجائي

مَعاذي، مَلجائي، حُبّى، وِلائى

 

جَريح مِن سِهام الوُدّ يَدعوك

 و مَن جَرحَى يُداوِي؟ يَا دَوائِى!

 

طَرَحتُ فِي الهَوا وَ زَندِي

تَسلَّمتُ بِاَنواعِ البَلاءِ

 

اِذا اَحبَبتَ تَلقانِي قَتيلاً

فَها! جِسماً خَضيباً بِالدّماءِ

 

اِذا اَحبَبتَ أن تَلقانِي بَدراً

فَها رَأسي يَدورُ فِي السَّماءِ

 

"تَركتُ الخَلقَ طُرّاً فِي هَواكا

وَ اَيتَمتُ العِيالَ لِكَي اَراكا"*

 

 

فروغت آتش افروز پَرم باد

غبار کوی تو خاکسترم باد

 

اگر شهد است و شربت زندگانی

الهی بی تو زخم نشترم باد

 

و لکن با تو زخم تیغ و خنجر

ز شهد و انگبین شیرین ترم باد

 

هر آنچه دارم از جان و تن و سر

همه ارزانی آن سرورم باد

 

فدا خواهی علیّ اکبرم گیر

عطا خواهی علیّ اصغرم گیر

 

" تَرکتُ الخَلقَ طُرّاً فِي هَواكا

وَ اَيتَمتُ العِيالَ لِكَي اَراكا"

 

 

دئدین: صحرانی آل قان ائیله ائتدیم،

دئدین: قان ایچره جولان ائیله ائتدیم

 

دئدین: اوز قوی منای عشقه قویدوم

دئدین: جان بذل جانان ائیله ائتدیم

 

دئدین: بیر خیرداجا قوربانلیغین وار

اونو لب تشنه قوربان ائیله ائتدیم

 

دئدین: اکبر کیمی دُرّ گرانی

قیزیل قان ایچره غلطان ائیله ائتدیم

 

دئدین: قاسم گئدنده حجله گاهه

الین قانیله الوان ائیله ائتدیم

 

علمداری کنارِ نهر عَلقَم

دئدین: سرو خرامان ائیله ائتدیم

 

دئدین: زینب گلنده قتلگاهه

یئر آچ سینه نده مهمان ائیله ائتدیم

 

" تَرکتُ الخَلقَ طُرّاً فِي هَواکا

وَ اَیتَمتُ العِیالَ لِکَي اَراکا"

 

 

حسینم شاهد بزم شهادت

حسینم کشته ی راه عدالت

 

حسینم اَیمه دیم باش ظولمکاره

حسینم اولمادیم تسلیم ذلّت

 

یزیدی ایله دیم ملعون دوران

شریحی ایله دیم منفور امّت

 

وَجدتُ العِزَّ لَمّا فِي الشَّهادة

حَصَلتُ المنَّ مَا عِشتُ بمنّة

 

"تَرکتُ الخَلقَ طُرّاً فِي هَواکا

وَ اَیتَمتُ العِیالَ لِکَي اَراکا"

 

 

الا ای کائناتین پادشاهی

ایا مظلوملارین پشت و پناهی

 

کیمین وار سن کیمی ربّ جلیلی

کیمین وار سن کیمی شوکتلی شاهی

 

سنین شوقینله گلدیم کربلایه

چئویردیم بزمگاهه رزمگاهی

 

سنین عشقینله ائتدیم ذبح اعظم

بوراخدیم جسم و جان و مال و جاهی

 

بو ذبحی بو فِدانی سنده مندن

قبول ائیله، قبول ائیله الهی!

 

"تَرکتُ الخَلقَ طُرّاً فِي هَواکا

وَ اَیتَمتُ العِیالَ لِکَي اَراکا"

 

 

جانیمی آل گئت!

 

سنسیز نه یه لازیمدی بو جان، جانیمی آل گئت!

بیر جامی کی، مئدن بوشالا، داشلارا چال گئت!

 

سینه م ائوی، گوز یوردو، اوره ک مولکو سنین دیر

مئلین هاراسا اوردا قوناق بیر گئجه قال گئت!

 

یورغون، قوروموش، شاختا ووران بیر بوداغام من

نیلفر کیمی آچ قوللارینی بوینوما سال گئت!

 

بیر سیمی قیریق، توز بوروموش سازه شبیه م

گل وارلیغیمین نغمه سینی سینه ده چال گئت!

 

وار اینجی کیمی سینه ده بیر قیرمیزی لعلیم

اینجیتمه سه آل، تاخ دوشونه، دوشده میدال گئت!

 

هرگز دئمیرم گئتمه، کی تقدیره نه تدبیر؟

آمما گئدیسن، من یازیغین فیکرینه دال گئت!

 

بیر بیت یازیب "زعفریی"* کی عین عسل دیر

گل- گل دادیزیم لبلرینه، لبلری بال گئت!

 

"ای کبک خرامان گلیسن کبک مثال گل

ای گوزلری گویچک، گئدیسن مثل مارال گئت"!

 

"ناظر" او یول اوستونده دوران سائله بنزر

بیر بوسه تَصَدّق وئر اونا کونلونو آل گئت!

 

 

گونشدن دوغولموشام

 

فیکر ائیله مه کی فیکرینی من باشدان آتمامیشام

سنسیز اینانما بیر گئجه آسوده یاتمیشام

 

رؤیالر ایچره گؤرمه یه لر اؤزگه لر سنی

نعره م له اویغودان هامی خلقی اویاتمیشام

 

هر واخ بو باغدا ایسته میشم بیر دوداق گولَم

اؤز قانیمیله لاله کیمی قانه باتمیشام

 

آل - وئرچی یم همیشه بو بازاره عشقده

تای - تای غم آلمیشام یئرینه سئوگی ساتمامیشام

 

سینه م صفالی دیر اوره گیم صاف و ساده دیر

رنگی، ریانی بیر کره قلبیمدن آتمیشام

 

من "ناظر"م "گونئی"ده گونشدن دوغولموشام

افسوس اولا بولودلارین آلتیندا باتمیشام

 

"معجز" اگر یاراتدی شبسترده معجزه

من هر بیر اولکه ده نئچه معجز یاراتمیشام

 

 

آمان دیر!

 

قاشین کیمی عاشیق لری نین قدّی کمان دیر

بس دیر! بو قده ر قدّی میزی بوکمه آمان دیر

 

سن سیز بو چمنزاریده ای سرو روانیم

هر سرو روان وار گوزونون یاشی روان دیر

 

نه بیر گول آچیر آغزینی گفتاره، نه بولبول

سونبول ساچینی یولمادا، نرگیس نیگران دیر

 

هر بیر چیچه یی دیندیریره م غملی، کدرلی

هر غونچانی دیللندیریره م سینه سی قان دیر

 

هر گول دانیشیر، قصه دییر غصه لریندن

هر لاله آچیر، سینه سینین داغی عیان دیر

 

هر بیر یانا گوز گزدیریره م، چن دی، دومان دی

هر گوشه یه اوز دوندریره م آه و فغان دیر

 

هر قیرمیزی گول، هانسی یاشیل دونلو چمنده

سنسیز اولا خندان، گوزومه عین تیکان دیر

 

سن اولمایاسان، جنت اولار عین جهنم

آمما سن ایله دوزخیمز باغ جنان دیر

 

گل - گل داها قورتار منی سنسیزلیلک الیندن!

قویما یانا حسرتده جانیم،قویما آمان دیر

 

هرچند کی ناظر قوجالیب، دوشدو نظردن

آمما هله ده سینه سی عشقینده جوان دیر

 

شاعیردیر اوره ک لرده گزه ن شعر ایله با هم

شاعیر دئییلن جسم دئییل، جوهر جان دیر

 

 

سن گله سن!         

                                        

گوزومو آینه بندان ائله دیم سن گله سن

یولونا قیرمیزی مرجان چیله دیم سن گله سن

 

وار - یوخوم یالنیز اوره ک ده بیر اووج قانیمیدی

اونودا یئرلره گوزدن اَلَه دیم سن گله سن

 

آناسیندان زورولا آیریلانان کورپه کیمی

باشیمی گویلره توتدوم مَلَه دیم سن گله سن

 

اسکی قونداغدا سیغینمیش سودامر آرزیلاری

گئجه نی - گوندوزو آچدیم، بَلَه دیم سن گله سن

 

شمع تک گاه سوزاریب گاه قیزاراردی جانیم

اونودا سون نفسیمله پیله دیم سن گله سن

 

اولورم دورما، باری تورپاغیمین اوستونه، گَل!

گونده مین مرتبه اولمک دیله دیم سن گله سن

 

"ناظر"م عشقیم، اومیدیم، هوسیم سنسن، سن

هامی دان سینه م ائوین سیلکه له دیم سن گله سن

 

 

یاریندان آیریلان عاشیق

 

اگر اویناتسا شمشیرین دئسه کیم تَرک جان ائتسین

او ساعت سویله رم من، من اینانمیر امتحان ائتسین

 

جانیمدان کئچمیشم، منصور تک داره خریدارم

اَنا الحق سویله ین عاشیق گرگدیر بذل جان ائتسین

 

شکایت ائیله ییم یارب گؤزوندن هانسی دیوانه؟

کی قویمور عشق سیررین بینوا کؤنلوم نهان ائتسین

 

آچیر اسراریمی بیر - بیر ائدیر افسانه هر یاندا

منی پیوسته ایستیر خوار و رسوای جهان ائتسین

 

دئیین مندن او شیرین سؤزلو، شهلا گؤزلو دلداره

منی صهبای عشقیندن نولار کی کامران ائتسین

 

چاتار باشیم سمایه، عرش اعلادن خراج ایستر

اگر گیسوی افشانین باشیندا سایبان ائتسین؟

 

فلک! یار سینه می! آمما آییرما نازلی یاریمدان

یاریندان آیریلان عاشیق نئجه تاب و توان ائتسین؟

 

من ایستردیم یئتم کامه، ولکن تلخکام اولدوم

حریفین باغرینی آللاه گؤروم بیر پارچا قان ائتسین

 

قوجالدین "ناظر"ا شوکر آللاها طبع جوانین وار

سنی شاید جوان طبعین جاهاندا جاودان ائتسین

 

 

قبله گرکدیر بیر اولا

 

نازایله جیلوه لی بیر جانانه

بیر سحر قویدو قدم ایوانه

 

اوز قویوب درگهینه عشّاقی

هامی گورمک لیگینین مشتاقی

 

سانکی آی سئیر و تماشایه دوروب

باشینا زهره، زحل حلقه ووروب

 

ناگهان بیر قوجایا دوشدو گوزو

دایانیب الده عصا، دیلده سوزو

 

آغاران ساققالا گوز یاشی آخیر

حسرت ایله او پریسایه باخیر

 

سویله ییر: ای سنه قوربان جانیم

منه ده بیر نظر ائت، جئیرانیم

 

قوجایام، درد و بلا یورغونویام

او آلا گوزلری نین وورغونویام

 

قامتیم هر چه کماندیر گوزه لیم

سینه م عشقینده جوان دیر گوزه لیم!

 

قوجایا باخدی جوان جانانه

گوردو عشقینده دئییل مردانه

 

ایسته دی تا بیله عاشق می دیر او؟

عهد و ایلقارینا صادق می دیر او؟

 

بارماغین توتدو، اشارت قیلدی

قوجانی ائیوانینا دعوت قیلدی

 

چونکو ائیوانه قوجا قویدو قدم

اوزگه بیر یاری نشان وئردی صنم

 

نازایله پوسته نی قاتدی شکره

دئدی او پیر پریشان نظره

 

باشینی قووزاگیلن بیر یوخاری

باخ او ائیواندا دوران یاره ساری!

 

کی او آی دیر، من اونون بنده سی یم

اولدوزام، حوسنوده شرمنده سی یم 

 

دلربالیقدا ولو طاقم من

اوزوم آمما اونا مشتاقم من

 

هانسی عاشیق باخا او دلداره

داها باخماز من بی مقداره

 

قوجا تا باخدی او طنّاز تره

ووردو ناگه قوجانی سالدی یئره

 

دئدی: ای صنمه ماییل اولان!

مکتب عشقده نا کامیل اولان

 

ببر نظر عاشیق اگر یاره باخا

نئجه مومکون داها اغیاره باخا

 

کور او گوز هر صنمه ناظیر اولار

عاشیقین قبله سی "ناظر" بیر اولار!

 

 

آیدین سحر

 

باخدیم بیر عؤمور یُوللارا بخت اولمادی یاریم

یاریم گَله تا دینجله بو قلب فگاریم

 

یار نیسگیلی، یاد سرزنشی ایله کوشوتدو

نه اَلده دؤزوم قالدی نه سینمده قراریم

 

اَل چکمه دی بیر آن یولونو گؤزله مدن، گؤز

گؤز دوشدو آیاغدان یئنه ده گلمه دی یاریم

 

او، شمع کیمی اولمادا هر بزمده خندان

پروانه کیمین، یاندی منیم جان نزاریم

 

نئشترچی! گؤزومدن سوزوله ن قان یاشا بیر باخ!

نئشتر بو قده ر وورما کی قانسیزدی داماریم!

 

حسرت باغینین قول - قانادی سینمیشيام من

اودلاندی یُووام، سؤلدو گولوم، کؤچدو باهاریم

 

رنگیم سارالار قونچالاری شاخته چالاندا

قدّیم بوکوله لر چن ده باشین یولسا چناریم

 

باغلاندی دیلیم، سیندی بئلیم، اونداکی من دن

یادلار کیمی دؤنده ردی اوز، اؤز ایل و تباریم

 

شمعم، گئجه نی صبحه دکین یاندی آلودا

اؤز قوردوغوم اود اولدی منیم دیبده مزاریم

 

آمما یئنه آیدین سحرین "ناظر"یم من

قورباندی اونون مقدمینه دار و نداریم

 

 

مرتضی علی عشقی

 

عؤمور قطاری اونومدن کئچیر شتاب ایله

باخیشلاریم قاچیر آردینجا اضطراب ایله

 

بئله کی باش - گؤزومه دن دوشوب، دومان چوکدو

وداع ائتمه لییم ائیله بیل، شباب ایله

 

اجل دالیمجا گزیر، قورخورام گلیب، تاپسین

اودور کی رنگ ائدیرم باشیمی خضاب ایله

 

نه دیلده تاب و توان وار، نه گؤزده اشک روان

غم آتشینده یانیر سینه التهاب ایله

 

اوره ک دویونتولری مور کیمی سوموکلریمی

ائشیر، دئشیر، داغیدیر، سعی بی حساب ایله

 

هوشوم، باشیم داغیلیبدیر، ملامت ائیله مه یین

اگر گؤزوم سرِ آبی چاشیر، سراب ایله

 

ائله اولوب ایچَریم شور و شوقدان خالی

حبیب ده سئچه بیلمیر منی حباب ایله

 

همیشه دل نگرانم، همیشه آشفته

کئچیردیرم گونومی دائیماً عذاب ایله

 

طرب بهاری سوروشدو، تعب قیشی دوشدو

هله اوشاق کیمی من اوینورام تُراب ایله

 

شراب وئر منه ساقی! بو دردلره هرگز

علاج ائیله مک اولماز، مگر، شراب ایله

 

تَعلُّل ائیله مه، هئی - هئی، دامیز بوغازیما مئی

شرار سینه می سوندور، شرابِ ناب ایله

 

شراب ناب نه ندیر؟ مرتضی علی عشقی

به جُز بو باده دانیشما! منِ خراب ایله

 

دامیز بوغازیما بیر ذرّه، تا کی ذرّه کیمی

اوچوب سمایه، اولوم همدم آفتاب ایله

 

دامیز بوغازیما بیر جورعه تا اولوم سرمست

قویوم ترابه باشی عشق بو تُراب ایله

 

حاییف کی بیلمه دی "ناظر" جوانلیغین قدرین

کئچیرتدی عومرونو بیهوده خورد و خواب ایله

 

 

علی عشق نغمه سی

 

دوچار اولاندا غمه سسله شاه مردانی

آچار علی نین الی باغلانان معمّانی

 

اورکده دردین اولاندا علی _ علی سسله

دِئ دردینی علی یه اوندا ایسته درمانی

 

علی نی کافر اگر سسله یه یئتر داده

نه نوعیله او فراموش ائدر مسلمانی

 

تاپیلمایبدی تاپیلماز علی کیمی مولا

یاپیش علی اتگین دن دولانما هئچ یانی

 

علی دی کان کرامت، علی دی باب نجات

علی دی قاصد اوّل، قصیده ی ثانی

 

علی دی نیّر اعظم، علی دی نور دُجا

علی دی صبح منوّر، شهاب نورانی

 

علی زلال عطوفت علی گلاب صفا

علی عصاره رحمت رحیق ربّانی

 

ابوتراب علی دی، ابوالعجایب علی

علی دی دفتر عشقین ایشیقلی عنوانی

 

وئریب دی جایزه حق اوز حرامسراسیندا

علی نی فاطمه یه، مریمه مسیحانی

 

مقامه باخ بو شجاعت ده شیرِ دَمان

فقیری بیکسی گورجک آچاردی دامانی

 

چکردی باشلارینا ال آلاردی آغوشه

توکردی گوز یاشینی باشلایاردی افغانی

 

اوره گی دردلی ولی دردین ائیلمزدی بیان

نهان دا ناله ائدیب، آغلایاردی پنهانی

 

آخاردی گوزلرینین یاشلاری شَلاله کیمی

ولی سیلردی اوزوندن گورنده زهرانی

 

وئرردی ابن سبیله طعامینی امّا

حسینیله حَسنه مهر ائدردی انبانی

 

ائدردی سائله خاتم عطا، رکوعیندا

گورن هانی بئله حاتم، بئله سلیمانی؟

 

لباس وصله لی نعلینی وصله لی یارب!

یاماخلی جامه ده کیمسه گوروب دی سلطانی

 

قلم دایان کی علی وصفینین نهایتی یوخ

محال دیر ائده توصیف قطره، دریانی

 

ائله بو مصرعی "ناظر" دوباره حُسن ختام

علی دی دفتر عشقین ایشیقلی عنوانی

 

 

 

آت

آغزی باغلی قان تر ایچره تووشه دیم

دینمه دیم اینجاریم یوخ، دیزیم یوخ

گوز یاشیمی باخیشیمدا قوروتدوم

آخی منیم یاش آخیدان گوزوم یوخ

 

هردن قالدیم شاللاق آلتدا بیر حالا

اووساریم گاه چکدی ساغا، گاه سولا

دوشدو نالیم چئویر مه دیم اوز دالا

دوشوکلره دونوب باخان اوزوم یوخ

 

یَهَرله دین یارالادین بئلیمی

بُوخوولادین آیاغیمی، الیمی

جیلوولاییب قیفیللادین دیلیمی

دیینمه دیم سونولموشم کوزوم یوخ

 

ایندی کی سن آتلی اولدون، من ده آت

یوک نه قده ر چاتاجاقسان دورما - چات!

آمما اولوب چوخ آتلی لار آتلا مات

سنده فقط سون اویونا دوزوم یوخ

 

 

اییلمه

 

کوراوغلو تک اوز ائلینه آرخالان

آرخاسیزا کورون اوغلو دئییرلر

اوزلویوندن آیریلانی نار کیمی

پارچالاییب دنه له ییب، یئیرلر

 

 

کونول باغلا علی شاه مردانا

بویون ایمه هئچ پاشایا، هئچ خانا

پامبیق کیمی قیرجاناسان دوشمانا

آییراللار، اَییررلر، گئیه رلر

 

 

بیر - بیرینه قووشماساق سئل کیمی

هر میضرابا نغمه قوشساق تئل کیمی

هر ناکسه بویون ایسه ک یئل کیمی

اییلمه ین چینار اولساق اَیه رلر

 

 

 

من گره ک قالام

 

من گونش کوُزویم...

یاراشماز منه

باغ کیمی سارالام

گول کیمی سولام

" گره ک" له یازیلیب وارلیغیم منیم؛

من گره ک یاشایام

من گره ک قالام !

 

 

 

دل رُبا دلبر

 

منی مجنون ائدن جانا! او بیر جوت زلف مشکین دیر

بیریسی فتنه ی دوران، بیریسی آفتِ دین دیر

 

اوزون زیبا، بویون بالا، جمالین انجمن آرا

یاناغین لاله ی حمرا، دوداغین شهدی نوشین دیر

 

جوشور بیر جوت شلاله، دوشلریندن عین زمزم تک

بیریسی دردلره درمان، بیریسی قلبه تسکین دیر

 

هلاله بَنزَین قاشین بیزه محراب عشق اولسا

رقیبه تیغ برّنده، حریفه خنجر کین دیر

 

سنین تک دلربا دلبر تاپیلماز باغ جنّتده

گوزل! هر یئرده گویچک وار سنین قارشیندا چیرکین دیر

 

اولار کیم حوسنونه "ناظر" دیه ر آللاه! نه زیبادیر!

دادار هر کیم دوداغیندان دیه ر  به به! نه

شیرین دیر!

 

اگر وار شهرتی شیخین، اگر وار شوکتی شاهین

منیم دار و نداریم بیر فقط دونیاده عشقین دیر

 

 

قلم

 

قلم دیر ملّتی بیدار ائدن خواب جهالتدن

قلم دیر قورتاران انسانلاری قید اسارتدن

 

قلم عظم رمیمه جان وئرن عیسی بن مریم دیر

قلم موسی بن عمران تک سالار فرعونو قدرتدن

 

قلم تعریف ائدر نمرودو، دقیانوسو، شدّادی

قلم تشریح ائدر مظلوم لارا کئچمیش جنایتدن

 

قلم ییرتار حجاب حیله نی، تزویری سالوسی

قلم دیر ائیله ین تفکیک نا حقّی حقیقتدن

 

یازار آزاده لردن سرو قامت قهرمانلاردان

یازار طوفانلی عصیاندان یازار قانلی شهادتدن

 

بوغار دیوی، قووار اهریمنی، دارتار شیاطینی

قیرار بندی ائدر انسانلاری آزاد اسارتدن

 

قلم بیچاره لردن ال توتار، ظولمون قولون باغلار

کوشولدار ظالیمه توفان کیمی دولغون جسارتدن

 

قلم دیر محو ائدن زوری، زری، تزویر و تدلیسی

قلم دیر قورتاران انسانلاری جهل و ضلالتدن

 

آلاوو تک، ایلدیریم تک، دالغا تک، دهشتلی توفان تک

توتا دونیانی وحشت ائیله مز اندیشه وحشتدن

 

ییخار، ییرتار، خاریلدار، قیشقیرار، قهریله شاققیلدار

قلم دریادی هیبتدن، قلم داغدیر صلابتدن

 

یاشیللیق گولشنینده بوز چیچک تک هئچ زامان سولماز

کولَکده، قاردا، قیشدا، شاختادا، دوشمز طراوتدن

 

گئجه گلجک یاتار گوزلر، باتار سسلر، بیتر سوزلر

قلم یاتماز، یورولماز، فایدالانماز استراحتدن

 

آیاقلار سُست اولاندا یا کی ال - قول باغلانان یئرده

قلم قالخار آیاغه خلقه سویلر استقامتدن

 

قلمدن صاف اولار سینه، قلمدن محو اولار، کینه

قلم قیمت وئرر دینه، قلم سویلر محبّتدن

 

قلم تحریر ائدر انجیلی، توراتی، اوستانی

قلم قویماز دوشه آیات قرآنی تلاوتدن

 

قلمدیر گزدیرن انسانی اوجسوز کهکشانلاردا

قلم دیر دویمایان آفاقه سیر و سیاحتدن

 

قلم دیر آندیران "بقراطه"، "ذیمقراطه" اسراری

قلم دیر دولدوران "سوقراطی"، "افلاطونو" حکمتدن

 

قلم دیر چاتدیران عرش علایه " ابن سینانی"

"شفا" تعلیم ائدن مخلوقه "قانون" طبیعتدن

 

"ارشمیدوسی"، "جالینوسی"، "بطلمیوسی"، "زینونی"

قلم دیر ائتدی دونیاده بلند آوازه شهرتدن

 

"چخوف"، "ژان ژاک روسو"، "ویکتور هوگو"، "برناد شاو"، "گوته"

قلم له عالمی دولدوردولار علم و فضیلتدن

 

قلم سحر ایله "لبخند ژوکوندو" چکدی تصویره

کی صنعت عالمی سرگشته و گیج اولدو حیرتدن

 

بوخاقی فجر تک ائیلر حکایت صبح صادق دن

بلورین سینه سی مهتابه ناز ائیلر لطافتدن

 

قلم قاشلارینی رسم ایلین رسّامه آلقیشلار

کی اول نقش خیال انگیزه جان وئردی حقیقتدن

 

یاراتدی کلک له "ارژنگ" ده "مانی" عجائب لر

عجائب لر کی آی باخدیقجا اسکیلدی خجالتدن

 

نبوّت ادّعاسی باشلانیب "ارژنگ" اعجازی

قلم دن باشقا کیم دیر ادّعا ائتسین نبوّتدن؟

 

قلم ممتاز ائدیب انواع و اجناس ایچره انسانی

بشر مشمول "کرّمنا" اولوب فنّ کتابتدن

 

قلم دیر مرکب طبعی سماده قالدیران اوجه

قلم دیر "ناظرین" شعرین ائدن دولغون سلاستدن

 

قلمداشلار آماندیر قویمایین دوشسون قلم الدن

قلم دوشسه آیاغدان کیم دوتار اَل بو جماعتدن

 

 

پلتک لر مناظره سی

 

بئله نقل ائیله دیلر، حسب تصادف بیر گون

دیلی پلتک جاوانا بیر قوجانین دوشدو گؤزى

 

دئدی: قو قوربان او اوللام او شه شهلا گؤزونه

ای گؤزه للیک ده به بنزر گونشه گول بنیزی

 

گو گو گفتاری شی شیرین، ره رفتاری خوخوش

گو گو گؤیچک حرکاتی، تو گؤزل جست و خیزی

 

طه طراوتده سو سونبول، له لطافتده، گو گول

دو دوداق اوسته با بالی، که کلام ایچره، دوزی

 

نو نولار بیر سو سوروشسان، مه منیم حالیمدان؟

نه نه دن دیر ساسالیبسان، نه نظر بی بیزی؟

 

گؤ گؤ گؤروم قو قونسون هه هه هرگز اوزونه

آ آهیللیق، نه نه دارلیق، نو نو خوشلوق، تو توزی

 

ائله پیرتلاشدی او اوغلان او قیلیق صحبت دن

دؤندو بیر ییرتیجی قوردا او ملاحتلی قوزی

 

دئدی غیضیله: آ آخماق! مه منی یانسیلیسان؟

ای قه قزوین دا دابان داشی کیمی سیرتیق اوزوی

 

گؤ گؤتوندن وو وررام ائله بیر کارلی تپیک

 گؤ گؤررسن قا قارانلیق گئجه لر تک گونوزی

 

قوجا گولدو دئدی: یو یوخ سنی لاغ ائتمه ییرم

له له لفظیم بوبو بوجوردی، شاشا شاهیددی یوزی

 

ها ها هاممی بی بیلیر کی او اوشاق چاغیمدان

مه مه منده سه سنین تک قاتارام اَیری - دوزی

 

نوجوان سویله دی: خا خالقه مین مین شو شوکور

له لفظی شی شی شیرین یا یاراتدی بی بیزی

 

مه مه منده په په پلتک سه سه سن ده پلتک

قوی نا ناظر ده په په پلتک قو قوشا شعریمیزی

 

 

تورپاق

 

بیرقاریش تورپاغدیر الیمده واریم

سئوگیلی دلبریم، وفالی یاریم

منی اونودمایان صادق نیگاریم

گؤزوندن ایتن ده سسله ین منی

قوینوندا آناتك بسله ین منی

 

تورپاغدیر وفالی سیر داشیم منیم

تورپاغدیر يازيلير يادداشیم منیم

تورپاغدا قویولور باشداشیم منیم

بئله بیر وفالی تورپاغا قوربان!

وفالی، صفالی تورپاغا قوربان!

 

بیر زامان گَلر کی اقبالین یاتار

قوهوملار، قونشولار گؤزوندن آتار

اوزامان تورپاغدیر دادینا چاتار 

یول اوسته اوتوروب سنی گؤزله یه ر

قوینومو آچیبان بالام گَل! دییه ر

 

آناوار کی آتار بالانی یولا

آتاوار کی ساتار ائولادی پولا

قارداش وار کی قوشار قارداشی هولا

نه آتار، نه ساتار، سنی بو تورپاق

عشقدن غنی دیر، غنی بوتورپاق

 

کؤرپه دیر بوی آتیب اوجالار اینسان

گنج ایکن فلک دن باج آلار اینسان

آخیردا منیم تک قوجالار اینسان

او زامان تورپاغین قدرینی بیلر

توزونو گؤزونده سورمه ائیلییر

 

تورپاغدان اولدو بو خلقت مُصّور

تورپاغدان یاراندی آدم پیغمبر

تورپاغا قیلدیلار سجده ملك لر

سنده بوتورپاغین قیمتینی بیل

تورپاغا سجده قیل تورپاغا اییيل!

 

تورپاغدیر "ناظر"ین سلطانی، به یی

تورپاغدان گوج آلارقولو - بیله یی

تورپاغی اولماسا نه یی وار؟ نه یی؟

غریب ليك غمیندن گَلنده جانا

چئویره ر اوزونو آذربایجانا

 

 

اولدوزلو دریا

 

منیم بیر سئوگیلیم وار آیه بنزه ر

اوزون گیسولری یلدایه بنزه ر

 

آغیزدا قونچایا، صورتده بَدره

باخیشدا نرگس شهلایه بنزه ر

 

بوخاغین گوز سئچه نمز اینجه لیکدن

بوغازی شیشه مینایه بنزه ر

 

ائدن قات باغریمی لعل لبین گور

به عینه لاله حمرایه بنزه ر

 

باخیشلار اوینایاندا گوزلرینده

گوزو اولدوزلو دیر دریایه بنزه ر

 

تجلّاسی ایشیقلاندیردی طورو

بولورین سینه سی سینایه بنزه ر

 

تاپیپ جان گرچی اوندان هر حقیقت

حقیقتده اوزو رویایه بنزه ر

 

نه تَرک جور ائده ر نه بذل رحمت

مسلمان اولسادا ترسایه بنزه ر

 

ووراندا اود یاندیرار آفاتی عشقی

قیامت قووزایان غوغایه بنزه ر

 

دئدیم یاریم نیه بنزه ر قلم یاز

دئدی: اود یاغدیران سودایه بنزه ر

 

گوزه للیک دیر، گوزه للیک دیر، گوزه للیک

افلاطون آختاران دنیایه بنزه ر.

 

 

نیمه شعبان گلدی

 

صبحدم پیک صبا لبلری خندان گلدی

سویله دی یاتما اویان نیمه شعبان گلدی

 

دورِ پیمانه لری ائیله مسلسل! دورما

دورو قات دوره کی دردانه دوران گلدی

 

آچ گیلان جانب گلزاره تماشا قاپیسین

کی یاشیل گلشنه بیر قیرمیزی مرجان گلدی

 

گولشن حوسنوده بو سبز قبا نورسته

قونچا تک آچدی آغیز گول کیمی خندان گلدی

 

نازیله قامتی بویلاندی چمنزار ایچره

بویونا سرو چمان یاسمن افشان گلدی

 

گوزلری بنزه ییری نرگس ناز آلوده

زلفی سنبل، اوزو گول، قدی خورامان گلدی

 

دور اوره ک اولکه سینی آیینه بندان ائله یک

ایندی کی جان ائوینه سئوگیلی جانان گلدی

 

عالمی طلعتینین نورو ایشیقلاندیردی

ظولمتی محو ائله ین مهر درخشان گلدی

 

هُدهُد شهر سبا مژده آپار بلقیسه

چیخ تماشایه کی حشمتلی سلیمان گلدی

 

دم جان بخشی دئییر: عیسیِ مریم دیر بو

ید بیضاسی دئییر: موسیِ عمران گلدی

 

ائله کی بختی ایشیقدیر اوجادیر اقبالی

سانکی یوسف دی کی جان ملکینه سلطان گلدی

 

ظولومات ایچره گزیب آب حیات آختارسا

بو ایشیغلیغدا روان چشمه حیوان گلدی

 

"سوشیانت" اولدو عیان کیش اهورایی ده

"اهرمن" قاچدی نیایشگر یزدان گلدی

 

سویله یین "برهمییه" ماه برهما منظر

شرقدن بارقه تک اولدو نمایان گلدی

 

قوم "بودایه" دئیین خسرو بودا طلعت

بودور اَینیندن آسیب خلعت عرفان گلدی

 

شیخ "قدّیسه" دئیین رجعت عیسی اولدو

پیر "خاخامه" دئیین منجی دوران گلدی

 

توکدوگی طرحلره قامتی معیار اولدو

چکدییی رسم لره قاش گوزو میزان گلدی

 

سویله یین گوزلری یاشیله دولان عشّاقه

قوروموش جسملره آغلامایین جان گلدی

 

بودور او فاطمه نین معدن غیرت اوغلو

ظالم و مظلوم آرا ائتمگه دیوان گلدی

 

بودور او شیر خدا شاه ولایت بالاسی

ظلمکارلار ائوینی ائتمگه ویران گلدی

 

مژده اولسون سیزه ای قانه باتان شاهدلر

خلف قائم سالار شهیدان گلدی

 

شایگان قافیه لر شاعیره ایراد اولماز

اورداکی طبعی اونون سئل کیمی جوشان گلدی