کتاب «چهل حدیث نبوی به روایت فضولی، نوایی و جامی» با مقدمه و تحقیق دکتر ح. م. صدیق توسط نشر تکدرخت منتشر شد.
این کتابچه مشتمل بر چهل حدیث از پیامبر گرامی اسلام (ص) است که از سوی عبدالرحمن جامی – شاعر قرن نهم- به زبان فارسی، از طرف حکیم ملا محمد فضولی به زبان ترکی آذری و از سوی امیر علیشیر نوایی به زبان ترکی جغتایی و به صورت منظوم ترجمه شده است و استاد دکتر صدیق متون هر سه ترجمه را به صورت تطبیقی و با مقدمهای آمادهی انتشار کرده بودند و سالها در صف انتشار بود تا آن که آقای مهندس رامین عسکریان – دانشجوی مقطع دکتری- همت کردند و آن را انتشار دادند. در زیر پیشگفتار ایشان را میخوانیم:
کتابی که در دست شما خوانندگان محترم قرار دارد، یکی دیگر از آثار ارزشمند دکتر حسین محمدزاده صدیق است. بدون شک استاد، یکی از مفاخر ایران و آذربایجان و شهر تبریز هستند که در زمینهی ادبیات ترکی و فارسی زحمات بسیاری را متقبل شده و آثار ارزشمندی را از خود ارائه کردهاند. از ایشان تا کنون بیش از 150 عنوان کتاب در زمینههای مختلف به جامعهی علمی کشورمان تقدیم شده است. در زیر به زندگی استاد اشارهای مختصر میکنیم:
ایشان در 15 تیرماه 1324 ش. در محلهی سرخاب تبریز- که زادگاه عارفان و شاعران و بزرگمردان بسیاری بوده است- در خانوادهای متدین و اهل علم دیده به جهان گشودند. با توجه به حساسیت پدرشان در رابطه با آموزش تعالیم دینی و اعتقادی، از همان دوران کودکی در مسجد جامع تبریز (جومعه مچید) نزد حجج اسلام آقا میرزا غلامحسین هریسی، آقا میرزا عمران و مرحوم وقایعی مشکات تبریزی به تعلیم قرآن، فلسفه اسلام، فقه، احکام و اصول دین مشغول گردیدند. پس از تحصیل جامع المقدمات و اتمام دورههای مقدماتی، وارد دبیرستان و سپس در رشتهی زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تبریز پذیرفته شدند و هم اکنون دارای مدرک دکترای زبان و ادبیات فارسی میباشند. در سال 1349 جهت تدریس ادبیات فارسی به اردبیل اعزام و دو سال در این شهر به تدریس پرداخته و برخی از شعرهای «اردبیل لوحهلری» را در این سالها به رشته ی نظم کشیدهاند. در آن جا ضمن تدریس زبان و ادبیات فارسی، به تدریس محرمانهی زبان و ادبیات ترکی و جمعآوری ادبیات شفاهی آذربایجان همت گماشتند. وقتی ساواک به فعالیتهای مخفیانهی ایشان پی میبرد، ایشان را دستگیر و سپس 41 روز شکنجه و بازجویی، پروندهیشان را به جرم «اقدام علیه امنیت کشور» به دادگاه نظامی ارسال و در آن جا بدون تشکیل دادگاه، رژیم وی را به شش ماه حبس، پنج سال تعلیق از خدمت دولتی و محرومیت از حقوق اجتماعی محکوم میکند. در سال 1351 پس از آزادی از زندان به تهران تبعید گردیده و در آن جا به دلیل محروم بودن از خدمت دولتی برای امرار معاش، ضمن تدریس در هنرستان، به عنوان ویراستار با چند انتشارات همچون امیرکبیر، کانون پرورش فکری کودکان، مجلهی تماشا و . . . به همکاری پرداخته و در کنار آن مشغول تنظیم و چاپ کتابهای خود گردیدهاند و تا بدین روز نیز مشغول به این کار میباشند. ایشان پس از انقلاب اسلامی با عزت و احترام بر سر کار برگشتند و به عنوان هیئت علمی تربیت معلم تهران مشغول تدریس شدند. از دکتر صدیق آثار گرانبهایی در دست میباشد که علاوه بر آثار فارسی و ترکی میتوان به آثار مذهبی منتشر شده از ایشان اشاره نمود.
در طول نیم قرن تدریس، تعلیم، تحقیق و پژوهش و نویسندگی و شاعری، بارها از روحانیان مبارز شیعه صحبت کردهاند و پیوسته با الفاظ و ترکیبهایی مانند «روحانیت معظم شیعه» از آنان یاد کردهاند. شرح احوال و آثار چند تن از روحانیان را هم نوشته و انتشار دادهاند که به عنوان برخی از آنها اشاره میشود:
1- عارف سالک (در شرح احوال آقا سید علی قاضی طباطبایی). 2- ملا عبدالله زنوزی و زنوزیه مکتبی. 3- فرزند ایل سرافراز (در شرح حال آیت الله جهانگیر خان قشقایی). 4- افتخار زنوزی. 5- میرزا علی مجتهد خلخالی. 6- ملا محمدباقر خلخالی. 7- دیوان اشعار حکیم ملا محمدعلی هیدجی. 8- شیخ محمدخیابانی منظومهسی. 9- دیوان اشعار حکیم ملا محمد فضولی. 10- آل محمد (ص) تاریخینده تشریح و محاکمه. 11- دیوان امام خمینی به ترکی آذری. 12- ترجمهی اصول عقاید (از آیت الله مکارم شیرازی). 13- نطقهای آیت الله خامنهای (ترجمهی 40 نطق از رهبر معظم انقلاب). 14- ملا پناه واقف و غیره.
استاد، امروز در سن 70 سالگی ضمن نوشتن مقدمه بر کتابهای بسیاری از روحانیون، آنان را تشویق به انتشار آثار علمی خود مینمایند. کتاب حاضر یکی دیگر از آثار مذهبی و دینی استاد به نام «چهل حدیث نبوی به روایت جامی، نوایی و فضولی» میباشد که اینجانب همت به تنظیم و انتشار آن میکنم.
فهرست مطالب کتاب به شرح زیر است:
بیرینجی بؤلوم. اؤن سؤز
1- حضرت پیغمبر(ص)ین حدیثلری
2- تۆرک ادبیاتی تاریخینده حدیث ترجمهسی
3- فضولی و جامی
اتک یازېلار
ایکینجی بؤلوم. قیرخ حدیث رسالهسینین متنی
لاَ یُؤمنُ اَحَدُکُم حتّی یُحِبَّ لأخیهِ مَا یُحِبَّ لِنَفْسِهِ.
الْمُسْلِمُ مَنْ سَلِمَ الْمُسْلِمُونَ مِنْ لِسانِهِ وَ یَدِهِ.
الصُبْحَةُ تَمْنَعُ الرِّزْقَ.
اَلدّنیا مَلْعُونَة و مَلْعُون ما فیها اِلاّ ذِکْرُ الله تَعالی.
دُمْ عَلَی الطّهارَﺓِ یُوَسَّعْ عَلَیْکَ الرّزْقُ.
لایُلْدَغُ الْمُؤمِنَ مِن جُحْر واحدٍ مَرّتَیْنِ.
کَثْرَةُ الضَّحْکِ تُمیتُ الْقَلْب.
اَلْمَجالِسُ بِالأمانَةِ.
مَنْ لایَرْحَمِ النّاسَ لا یَرْحَمُهُ اللهُ.
خَصْلَتَانِ لایَجْتَمِعَانِ فی مُؤمِن البُخْلُ و سوءُ الخُلْقِ.
یَشیبُ ابنُ آدَمَ و یَشیبُ فیهِ خصلَتانِ الحِرصُ و طُولُ الأمَلِ
إنَّ الله یُحِبُّ السّهْلَ الطّلِقَ.
اُطْلُبُوا الْخَیْرَ عِنْدَ حِسانِ الْوُجُوهِ.
لُعِنَ عَبْدُ الدّینارِ لُعِنَ عَبْدُ الدِّرْهَمِ.
اَلْجَنّةُ تَحْتَ اَقْدامِ الاُمَّهاتِ.
طُوبَی لِمَنْ شَغَلَهُ عَیْبُهُ عَنْ عُیُوبِ النّاسِ.
الْمُسْتَشارُ مُؤتَمنٌ، صَدَق.
لَیْسَ الْغِنیَ عَنْ کَثْرَةِ الْعرَضِ إنّما الْغِنَی غِنَی النّفْسِ.
الْقَناعَةُ مالٌ لایَنْفَذُ، صَدَق.
اَلْبَلاءُ مُوَکِّلُ بِالْمَنْطِقِ.
مَنْ لَمْ یَشْکُرِ النّاسَ لَمْ یَشْکُرِ الله.
خَیْرُ الْنّاسِ أنْفَعُهُمْ لِلنّاسِ.
کَفَی بِالْمَوْتِ واعظاً.
کَفَی بِالْمُرْءِ إثْماً أنْ یُحَدِّثَ بِکُلِّ ما سَمِعَ.
تَهَادُّوا تَحابُّوا.
زُرْ غِبّاً تَزدُدْ حُبّاً، صَدَق رَسولُ الله.
لَیْسَ الشَّدیدُ بِالصَّرعَةِ، إنّمَا الشَّدیدُ الّذی یَمْلِکُ نَفْسَهُ
مَنْ اَعْطَی ِللهِ و مَنَع ِللهِ و اَحَبَّ ِللهِ و اَبْغَضَ ِللهِ إسْتَکْمَلَ ایماِنَهُ
الْسَّماحُ رَباحٌ.
آفَةُ السّماح الْمَنُّ.
اَلْغَنی اَلْیأسُ مِمّا فی اَیْدیِ النّاسِ.
اَلْسَّعیدُ مَنْ وُعِظَ بِغَیْرِهِ.
اَلْعِلْمُ لایَحِلُّ مَنْعُهُ.
مِنْ حُسْنِ إسْلامِ الْمَرْءِ تَرْکُهُ ما لایَعْنِیهِ.
اَلْکَلِمُةُ الْطّیِبةُ صَدَقَهُ.
اَلْحَزْمُ سُوءُ الظّنِّ.
اَلْنّظْرَةُ سَهْمٌ مَسْمَومٌ مِنْ سِهامِ اِبْلیسَ، صَدَق.
اَلْعِدّةُ دَیْنٌ.
اَلْدَّیْنُ شَیْنُ الدِّیْنِ.
لایَشبَعُ الْمُؤمِنُ دُونَ جارِهِ.