مشخصات کتاب
DİVAN-ü LUĞAT-it TÜRK
Yazan: Kaşğarlı Mahmut
Farsça`ya çeviren: Prof. Dr. Hüseyin Düzgün
(Hossein Mohammadzadeh Sadigh)
شرح مختصر كتاب
Önsöz
Türk-İslam medeniyet ve kültürünün en büyük eserlerinden olan Kaşğarlı Mahmut`un "DİVAN-ü LUĞAT-it TÜRK" unvanlı kitbını, gençliğimde, 1960 yıllarında tanıdım. Türkçe`mizin yazması ve resmi yerlerde konuşulmasının yasaklanma acısını Azeri Türk medeniyeti beşiği Ulu Tebriz`de yaşadığım ve doğulduğum zaman. Tebriz Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde "Fars Dili ve Edebiyatı" öğrencisi iken, rahmetli Müellim Rıfat Neşrini Arapça`dan Farsça`ya çevirme tavsiyesinde bulundum. Yıllar çalıştım, gençlik sıcaklığı, Türklük aşk ve güvenci ile okudum, yazdım. Türkiye`nin bilimsel merkezleri ile yazışmaya da başladım. 1968 yıl İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi tarafından, Türk Dili ve Edebiyatı bölümlerinde öğrenimimi devam ettirmeğe çağrıldım. SAVAK hemen duyunca, beni genç iken cezaevine aldı, eserlerimi de dağıttı, böylece, siyaset ne olduğunu hiç bilmeden de siyasileştim, yurttan çıkışım da yasaklandı, Divan Çevirilerim de kayboldu . . .
Yıllar geçti, ülkemizde devrim oldu, Eylül 1979-da Azerbaycan Dil ve Edebiyatı ile ilgili yıllarca neşrettiğim eserlerimden birer tane alır, Tahran`dan Prof. Dr. Muharrem Ergin`in odasına doğru geldim. Yıllarca bir-birimizi görmüş gibi, saatlerce heyecanla konuştuk. Rahmetlik Muharrem Bey beni Doktora Öğrencisi olarak kabul etti. Dört yıl İstanbul`da yaşadım, tekrar İran`a dönünce, yeniden çıkışım yasaklandı! Fakat çalışa bildim. Dergiler, kitaplar yayımladım. Türkçe`miz için yüzler fedai öğrenci yetiştirdim, ve en önemli olarak, Divan-ü Luğat-it Türkün yaptığım çevirilerimin dağıtılmış sayfalarını bulamadımsada, bir daha gayret gösterdim. Bu kez Divan`ın Türkçe çevirisi ve konu ile ilgili çeşitli kitaplar ve makaleler elimde. Yaptığım çeviri ve araştırmalardan Tebriz, Tahran, İsfahan, Hamedan, Şiraz, Zencan vs. üniversitelerde, öğrenci gayerti ile kurulan "Öğrenci Klubu Türk Dili ve Edebiyatı" yarı resmi bölümlerinde, öğrencilere Divanı da okuttum 1996. Yılda ülkemizde Türkçe`mizin zorzki dil olma hurafesini kanıtlamak amaci ile "Divanda İsimler ve Sıfatlar" kitabının Encümen-i Behmen tarafindan Debir Siyaqı adı ile Debir Siyaqı adı ile neşrolması hepimizi kızdırdı. Çevirimi bitirme ve neşretme kararına geldim.
Farsça yazdığım önsüzde de açıkladığım gibi, en doğru çeviri vermeğe çalışırken, başka çevirilerde olan yanlışlıkları tekrarlamadım.
Ben Besim Atalayın Divan çeviri yetkisini elde etme için öne sürdüğü ve inandığı şartlara, "Buhara Arapça`sı ve Farsça`ya Yiyelenme" şartına da inanarak işe başlamış olmaktaydım. İşte Kaşğar Türk ilim, kültür ve medeniyeti ikliminde yazılmış "DİVAN-ü LUĞAT-it TÜRK" ün Farsça`ya çevirisi elinizdedir. Hepimize Mübarek olsun!
Çevirim ve teorilerim ile ilgili eleştiri ve tenkit yazma gayretinde olan her bir Türkbilim adamının gözlerinden öperim.
Prof. Dr. Hüseyin Düzgün
(Hossein Mohammadzadeh Sadigh)
Tahran-16,03,2004