• خواهش مي‌كنم درباره كيفيت و شيوه تشكيل كلاس زبان و ادبيات تركي آذري‌اطلاعاتي در اختيار ما قرار دهيد.
در روز 20 بهمن در همايش اقوام در دانشگاه صنعتي اصفهان، كه مختص فرهنگ‌آذربايجان بود، دانشجويان آذربايجاني آن دانشگاه درخواستي جهت اجراي اصل 15قانون اساسي و بر پايي كلاس درس 2 واحدي زبان و ادبيات تركي تسليم مسئولان‌دانشگاه كردند و پاسخ مثبت شنيدند و اينجانب بطور رسمي براي برپايي اين كلاس‌درس دعوت شدم.
• ممكن است روز و ساعت و برنامه كلاس را تشريح بفرمائيد.
از آنجا كه هم برنامه درسي اينجانب در نيمسال جاري فشرده است و هم موعدانتخاب واحد دانشجويان به سر رسيده و كلاسهايشان شروع شده‌است، كلاس را درروزهاي جمعه، هر دو هفته يكبار، يك وعده پيش از ظهر و يك وعده بعدازظهرتشكيل مي‌دهيم و برنامه‌ي درسي مصوب شوراي انقلاب فرهنگي را در هشت هفته وهر هفته در دو جلسه به پايان مي‌رسانيم. نخستين جلسه در روز ششم اسفندماه تشكيل‌خواهد شد و در نيمسال اول خرداد ماه 1378 امتحان كتبي و رسمي به عمل خواهدآمد و به دانشجويان، علاوه بر احتساب نمره رسمي، گواهينامه دال بر موفقيت درامتحان سطح يك اعطا خواهد شد.
• مگر اين درس در چند سطح تدريس مي‌شود؟
شما مي‌دانيد كه از سال 1370 درس 2 واحدي زبان و ادبيات تركي را دردانشگاه‌هاي تهران در دو سطح تدريس كرده‌ايم و در سطح دو، به دانشجو صلاحيت‌تدريس اين درس را اعطا مي‌كنيم و با اين گواهينامه كه علاوه بر امضا و تاييد علمي‌اينجانب، به مهر دانشگاه نيز ممهور مي‌شود. و فارغ التحصيل اين سطح، مي‌تواند دردبيرستانها و دانشگاهها برنامه درسي سطح يك را اجرا كند.
• تاكنون به چند نفر توانسته‌ايد گواهينامه سطح دو بدهيد؟
در سالهاي اخير من در دانشگاه‌هاي امام صادِ(ع)، صنعتي شريف، علم و صنعت،شهيد بهشتي، علامه طباطبائي، دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد واحد زنجان، واحدرودهن، واحد تهران مركزي و چند مؤسسه و آموزش عالي ديگر در تهران از جمله‌دانشگاه علوم بهزيستي و مؤسسه آموزش عالي سوره اين درس را تدريس كرده‌ام، ولي‌به عللي كه فعلاً مجال گفتن آن را ندارم، موفق به اجراي سطح دو، جز يكي دو موردنشده‌ام. تاكنون 25 تن از دانشجويان توانسته اند از دست من گواهينامه سطح دو را اخذكنند كه اكنون خود به تدريس مشغول اند مانند دانشجوي بسيار ساعي روشن انديش‌دانشگاه صنعتي شريف آقاي مهندس سليمان پور كه اكنون خودمدّرس درس تركي درهمان دانشگاه است ديگران هم داراي صلاحيت علمي براي تدريس اين درس هستند.در دانشگاه اروميه هم سطح يك چند سال پيش و بعنوان درس رسمي اختياري اجراشد و تاكنون دوام دارد.
• در دانشگاه صنعتي اصفهان چند نفر دانشجوي آذربايجاني تحصيل مي‌كنند؟
در دانشگاه صنعتي اصفهان از نه هزار تن دانشجو، سيصد نفر آذربايجاني هستند كه‌حدود يكصد تن آنها خانم‌اند و اغلب استعدادي سرشار و هوشي بسيار و شخصيتي‌محترم و ادراكي تقدير انگيز دارند و مايه‌ي افتخار سرزمين حماسه پرور ما، در اين شهرهستند. اين دانشگاه نيز خود از امكانات علمي و رفاهي كم نظيري بر خوردار است وقابل مقايسه با دانشگاه‌هاي ديگر كشورمان نيست. تنها كتابخانه‌ي مركزي اين دانشگاه‌در سال به 4000 (چهار هزار) عنوان مجله و بولتن تخصصي از اروپا و كشورهاي‌غربي آبونه است كه هزينه‌اي بميزان سي و هفت هزار دلار فقط صرف وجوه اشتراك‌اين مجله‌ها مي‌شود.
بلحاظ احتواي به منابع مطالعاتي در رشته هاي گوناگون علمي و تسهيل دستيابي‌به آنها و خدمات رايانه‌اي كتابخانه‌اي و جذب اساتيد تراز اول علوم مختلف از داخل وخارج، مي‌توان ادعا كرد كه در جمهوري اسلامي ايران از امكانات كاملاً منحصر به‌فردي برخوردار است. دانشگاهاي تبريز، اروميه يا اردبيل و يا زنجان حتّي يك دهم‌امكانات آن دانشگاه را ندارند و اين مسأله البته خود در حيطه‌ي نقد مسأله‌ي عدالت درتوزيع امكانات در دولتهاي گذشته قابل بحث و بررسي است.
• شما چرا در تبريز و شهرهاي آذربايجان به تدريس نمي‌پردازيد؟
من همه ساله، در ايام تابستان به دانشگاه تبريز مراجعه و تقاضاي انتقال و همكاري‌مي كنم. امّا همانگونه كه بارها گفته‌ام برخي از مسئولان محلّي در تبريز از حضوراينجانب در محيط دانشگاه آذربايجاني وحشتي دارند كه شايد از برخي جهات بي جاهم نيست و آن اينكه بلاهت و خيانت برخي عناصر باصطلاح مسئول در برخورد بامسأله‌ي فرهنگي آذربايجان و پاسخ به درخواست جوانان تبريزي و خواست عمومي‌پيرامون مسائل مدنيت بومي، بر ملا خواهد شد. روشن خواهد شد كه آنان باتحليل‌هاي غلط و نادرست از اوضاع فرهنگي آذربايجان، ذهن دولتمردان را در تهران‌پيوسته نسبت به آذربايجان مشوّش مي‌سازند تا بتوانند چند صباحي بر اريكه‌ي‌رياست تكيه داشته باشند. برخي از مسئولان محلّي بي‌لياقت با برخوردهاي سليقه‌اي‌خيانت جبران ناپذيري به آذربايجان و جمهوري اسلامي ايران كرده‌اند و گاه سبب‌شده‌اند كه رشته‌هاي پيوند جوانان آذربايجاني با كيان انقلاب اسلامي گسسته شود و بارفتارهاي كليشه‌اي خود به تلاشهاي مذبوحانه‌اي دست زده‌اند كه نوكر مآبي خود را درقبال سياست شوونيستي شاهنشاهي به گور سپرده شده و تفاله‌هاي آن در تبريز ادامه‌دهند و سبب بروز گره‌كور و معضل فرهنگي در آذربايجان شده اند. تنها راه حل اين‌معضل فرهنگي آن است كه اينگونه مسئولان بي‌هويت از آذربايجان اخراج شوند وبدنبال يك برنامه‌ي كلان‌ِ دولت محترم، زبان مقدس تركي در همه سطوح تحصيلي‌بعنوان يك درس اختياري تدريس شود و به خواست و آرزوي اين سرزمين دلاور خيز،نظام مقدس جمهوري اسلامي از طريق مسئولان مثبت انديش و مخلص و متّقي خودپاسخ مثبت دهد. مشكل فرهنگي آذربايجان، جز اين، راه حل ديگري ندارد.
البته ناگفته نگذارم كه من اكنون در دانشكده رياضي دانشگاه تبريز مشغول اجراي‌برنامه تدريس سطح يك هستم و هم اينجا از چند مسئول مثبت انديش و خيرخواه‌دانشگاه تبريز كه به خواست دانشجويان پاسخ مثبت دادند و اجازه تشكيل اين كلاس راشجاعانه صادر كردند بايد سپاسگزاري كنم. اما اين حركت جزئي، نمي‌تواند زخم‌ساليان اين سرزمين را التيام بخشد. بايد نوكر مآبان سليقه‌گرا و متفاضل را، دولت ومردم از دانشگاه تبريز اخراج كنند و اوميدوارم اين آرزو زودتر اتفاِ بيفتد و عواملي كه‌ميان مردم و مسئولان كشوري جدائي مي‌افكنند شناسائي، افشاء، رسوا و اخراج شوند.
• لطفاً در مورد برنامة درسي خود در دانشگاه صنعتي اصفهان هم اطلاعاتي به مابدهيد.
از آنجا كه دانشگاه صنعتي اصفهان امكانات صوتي و تصويري نسبتاً مناسبي نظيرضبط ويديوئي، اوپك، دستگاه بزرگ‌نما و لابراتوار زبانشناسي نيز در اختيار اينجانب‌گذاشته است، علاوه بر تدريس منسجم يك دوره صرف كامل تركي آذربايجاني، به‌دقائق آوا شناسي تركي و مباحث فونولوژي تطبيقي نيز خواهم پرداخت و دانشجو را بامتون كهن تركي سومري، تركي اورخوني و تركي اويغوري و با الفباهاي كهن تركي وكتيبه‌هاي تركي باستان آشنا خواهم ساخت و در كنار آن گزينه هاي مختصري از متون‌نظم و نثر تركي اسلامي از قرن سوم به اين سوي از «قوتادغو بيليغ» و «عتبة الحقايق» و«ديوان حكمت خواجه احمد يسوي» تا «كتاب ده‌ده قورقود» و «حيدر بابايا سلام»استاد شهريار ارائه خواهم كرد. در ضمن هر دانشجو موظف به نگارش يك عنوان«پايان نامه» يا «پروژة نهايي» در يكي از موضوعهاي سر فصل هاي دروس است كه‌اميدوارم در ميان آنها به آثار ارزشمند تحقيقي برخورد خواهيم كرد.
• استاد محترم، ما در اين راه مقدس براي شما و دانشجويانتان آرزوي موفقيت داريم‌و از اينكه براي پاسخ به سؤالات ما وقت گذاشتيد، سپاسگزار هستيم.
من هم از شما ممنون هستم و آرزوي توفيق الهي دارم.