استاد دکتر ح. م. صدیق به مناسبت اربعین حسینی در شهر تبریز، سخنرانی کردند. خلاصه‌ای از این سخنرانی را در زیر قرار می‌دهیم.
امام حسین (ع) ین نهضتی، بیز شیعه‌لردن علاوه، بیر چوخ خارجی و باشقا دینلره اینانان منصف عالیملر و تدقیقاتچیلار و آراشدیرماچیلاری‌دا تحسینه وادار ائتمیشدیر. آشاغیدا بعضی اوروپا بیلگین‌لری‌نین بو زمینه ده اولان سؤزلریندن نمونه‌لر گتیریرم.
ادوارد براون، انگلستانین معروف محقق و تدقیقاتچی‌سی:
کربلا ماجراسینی ائشیدن و حزن و اندوه ایله دولمایان بیر قلب تاپماق اولماز.حتی مسلمان اولمایانلاردا بو اسلامی ساواشدا اولان پاک بیر روحو انکار ائتسین.[1]
گورت فریشلر:
«حسین (ع) ین شهادتی، بیر فاجعه ایدی. اما استثنایی بیر فاجعه. 14قرن سونرا، بیر طرف‌سیز تاریخچی بو فاجعه‌نی بیر اوجا داغ کیمی گؤرور که آیری فاجعه‌لری کؤلگه‌سی آلتینا آلمیشدیر.[2]
گیبون (انگلیسلی تاریخچی):
کربلا ماجراسیندان چوخ بیر زمان کئچیر. بیز بو ماجرا شهیدلری ایله وطنداش دگیلیک. لاکن حضرت حسین (ع) ین چکدیگی مشقت‌لر هر اوخوجونون اوره‌گینی درده گتیریر. بئله‌کی او حضرته بیر جوره عطوفت یارانیر.[3]
بوروشو تاملاس نوندون(هندلی):
من کربلا ماجراسی‌نین خاطره‌سینی دیری ساخلاماغی چوخ اهم اهمیتلی حساب ائدیرم.امام حسین (ع) عالی فداکارلیقلا شهید اولماسی بشریت دوشونجه‌لرینی ارتقا وئرمیشدی و بونو یاد ائتمه ابدی قالماغا لایقدیر.[4]
ماربین (آلمانلی):
وجدانلی آداملار او زمانین اوضاعینی و بنی‌امیه‌نین سلطنت و عداوتینی طرف‌سیز و دقیق تحقیق ائدرلرسه، تصدیق ائده‌جکلر کی حسین (ع) اؤزونون لاپ عزیز آداملارینی قربان وئرمکله برابر، اوز حقانیت و مظلومیتی‌نین اثبات ائتدی و دونیایا فداکارلیق درسی وئردی.[5]
جرج شکور (لبنانلی مسیحی):
حسین (ع) علی‌نین وارثی ایدی. حضرت مسیح کیمی اؤلومو ترجیح ائتدی و یاشاییشی اؤزوندن سونراکیلارا هدیه وئردی. امام حسین (ع) هر مقاومتین آتاسی ساییلیر و لبنان مقاومتی‌نین‌دی آتاسی‌دیر. بیز امام حسین (ع) ین نوه‌لرییک.[6]
مهاتما گاندی:
من بؤیوک شهید امام حسین (ع) حیاتینی یاخشی اوخوموشام. کربلا ماجراسینا چوخ دقت ائتمیشم. منه بو مسأله آیدین اولولدورکی اگر هندوستان ایسته‌سه غلبه چالسین، گره‌ک امام حسین (ع)ی اؤزونه سرمشق ائله‌سین.[7]
محمد علی جناح:
امام حسین (ع)ین گؤستردیگی شهامت کیمی، بشر تاریخینده بیر شجاعت تاپیلماز.منیم عقیده‌مده بوتون مسلمانلار بو شهیدی اؤزلرینه سرمشق ائتمه‌لیدیرلر.[8]
دکتر ژوزف (فرانسه‌لی):
عاشورا واقعه‌سینده یزیدین معاویه امری ایله امام حسین (ع) و اونون یارلاری شهید اولدولار و بو حادثه تاریخده بؤیوک اهمیت تاپدی و بوگونون عزادارلیغی شیعه مذهبی‌نین اساسینی تشکیل ائتدی. بوگون دونیانین ائله بیر نقطه‌سی یوخدورکی اورادا اوچ نفر شیعه اولسون و عاشورا گونونده عزادارلیق ائتمه‌سین.[9]
واشنگتون اویروینگ(آمریکالی تاریخچی):
امام حسین (ع) ممکن ایدی که یزیده تسلیم اولماقلا اؤز حیاتینی قورتارسین. ولاکن مسئولیت‌چی‌لیک اجازه وئرمیردی کی او یزیدی بر حق تانیسین.اودورکی اسلامی یزید چنگیندن قورتارماق اوچون حاضرلاشدی و یاندیریجی گونشین آلتیندا شهید اولدو. ای امام حسین (ع) ای شجاعت و شهامت نمونه‌سی، ای منیم شهسواریم، ای فنا اولمایان روح، سنه سلام اولسون.[10]
کارل بروکلمان (آلمانلی) :
امام حسین (ع) شهادتی، سیاسی نتیجه‌لردن علاوه، شیعه مذهبینی داهادا محکم‌لندیردی.[11]
توماس کارلایل (انگلیسلی):
کربلا تراژدی‌سیندن اؤیرندیگیمیز لاپ یاخشی درس بودورکی حسین (ع) و اونون یارلاری محکم ایمانا صاحب ایدیلر. اونلار ثابت ائتدیلر کی حق باطله غلبه چالار.امام حسین (ع) اقلیت حالیندا ایکن غلبه ائتدی و من بوندان تعجب ائدیرم.[12]
چارلز دیکنز (انگلیسلی):
من قالمیشام اگر امام حسین (ع) قصدی دونیا اوچون ساواشماق اولسایدی، پس نییه اهل عیال، اوشاق و باجیلارینی‌دا گتیرمیشدی؟ پس اودورکی دئییرم عقل حکم ائدیر قبول ائدک کی او حق و اسلام یولوندا ساواشیردی.[13]
توماس مان (آلمانلی):
مسیح و حسین (ع) فداکارلیقلاری مقایسه ائدیلنده، امام حسین (ع) ین فداکارلیغی چوخ مهم و دگرلی نظره گلیر. چون که مسیح ین فداکارلیقا حاضر اولدوغو زمان آرواد اوشاغی یوخ ایدی. اما امام حسین (ع) ین اهل عیالی وار ایدی و بعضیلری سود امر ایدی و آتایا احتیاجلاری وار ایدی.[14]
گابریل انگری:
کربلا واقعه‌سی حسین (ع) طرفدارلارینی قورخوتماق یئرینه، اونلاردا شجاعت و شهامتی داهادا چوخالتدی و اونلار انتقام فکرینه دوشدولر.[15]
پطروشفسکی، ایلیا پاولویچ (روسلی):
حسین(ع) 33 نیزه یاراسی و 34 شمشیر یاراسیندان سونرا شهید اولدو.[16]اونون رزمنده‌لری‌ده شهامت ایله شهید اولدولار.