دکتر حسین محمدزاده صدیق
نوحه یازان شاعرلریمیزین بیریسی «محمد تقی بن ابراهیم قمری دربندی» دیر. اونون 600 صحیفه‌لیک کنز المصائب آدلی بیر نوحه مجموعه‌سی نثر اولموشدور.
بو مجموعه حکیم سید ابوالقاسم نباتی‌دن الهام آلیناراق« عشق» تحمیدیه‌سی ایله باشلاییر. بو تحمیدیه بئله‌دیر:
حمد بسم الله دیر سر دفتر فرقان عشق،
مشق عاشقدیر بطون آیه‌ی قرآن عشق.
صنع صانعدن بنای عالم ابداعده،
کلک قدرت ابتدا تحریر ائدیب عنوان عشق.
هئچ بینا عشقین بیناسی تک دگیل محکم حصار،
ماشاء‌الله آفرین مرصوصدور بنیان عشق.
بدو خلقت جمعینده روز میثاق الست
انباء و اولیادان آلدیلار پیمان عشق.
20 بئیتلیک بو تحمیدیه بئله قورتاریر:
قاسم الارزاق تقسیمینده قسمت ائیله‌دی،
قمری شیرین زبانه نغمه‌ی الحان عشق.
قمری بو تحمیدیه‌دن سونرا، « شعر» موضوعوندا شعرین تفضیلینده (10) بئیتلیک بیر غزل گتیریر. بو غزل بئله‌دیر:
شعردیر قائمه عرشده بیر کنز خفا،
اصل مفتاحی او کنزیندی لسان شعرا.
شعری انصاف ایله هرگه چکه‌لر بازارا،
دارِ دنیادا تاپیلماز اونا هئچ وجه باها.
شعردیر حدّ کمالا یئتیرن معرفتی،
شعردیر انجمن آرای عموم العرفا.
شعر بیر چشمه‌ی شیریندی گلیر جنتدن،
نوش ائدن جرعه‌سین عالمده تاپار نهجِ هدا.
قمری، بو غزلدن سونرا، بیر گؤزل نثر پارچاسی گتیر. بو نثر پارچاسیندا، کائناتین یارانیشی حاققیندات دانیشارکن، « عقل و عشق» مناظره‌سی آدلی اون دؤرد پارچا کیچیک قصیده گتیریر. بیرینجی قصیده بئله باشلاییر:
بو سئودادن کئچ ای عاقل داهی عمر جوان کئچدی،
شباب ایامی گئتدی ذوق سودای جهان کئچدی.
قوام عنصریتدن قوای خمسه سست اولدو،
یقین آباء علوی التقاتیندن عیان کئچدی.
ایکینجی قصیده بئله باشلاییر:
مگر دیوانه‌دیر عشاق عشق یاردان کئچسین،
هوای وصل سودای رخ دلداردان کئچسین.
روادیر تشنه‌ی جام محبت می‌دن ال چکسین،
قویوب ذوق صفانی باده‌ی گلناردن کئچسین؟
هر قصیده‌نی بیری – بیرینه باغلایان بیر ترجیع بئیتی‌ده گلیر.
مثال اوچون:
طوطی طبع درج دهان آچدی بی‌حجاب،
سلطان عقله وئردی بو نوعیله او جواب.
و یا:
تازه‌دن سلطان عشق مهربان دلنواز،
اولدو میدان نصیحتده مکرر یکّه تاز.
بو مناظره قورتاردیقدان سونرا « عشقین احتجاجی» عنوانلی چوخ جزیل بیر قصیده گتیریر:
دوشدو یاران باشیما سودایِ عشق،
آلدی الدن صبریمی غوغای عشق.
آچدی گول تک قلبیمین گولزاری باخ،
حدّ تکمیله یئتیردی باده‌ی حمرای عشق.
بو احتجاج قورتاردیقدان سونرا،
بحمدالله عجب سودایه دوشدوم.
بیر آیری عشق اوچون غوغایه دوشدوم،
مطلعلی غزلی ایله بیرنئچه «عشق مبتلاسی» اولماسی مضمونلو غزللر گتیریر. بو غزللردن سونرا، « کتابین ابتدا کیفیتی» عنوانیله اوزون مثنوی یازاراق اساس مطلبه گیریر. بو مثنوی بئله باشلاییر.
قویان زماندا گولوستان کربلایا قدم،
نه گؤردوم اوندا دوزولموش انین ایلن ماتم.
مثنوی 50 بئیته یاخیندیر. مثنوی‌دن سونرا « تألیف سببی» نی بیر اوزون و محکم قصیده ایله آچیر. قصیده‌نین مطلعی بئله‌دیر.
هزار شکر و درود هزار حمد و ثنا،
او کردگار غفوره، سمیعدیر، دانا.
او حاکم ازلی‌دیر که بدو خلقت‌ده،
بو یوردو آدمه تعلیم علّم الاسما.
سونرا یئنه‌ده بیر قصیده شعر توصیفینده گلیر، بو قصیده‌دن سونرا « بسم الله» ردیفی ایله سید الشهدا علیه السلامین مصائبی‌نین ذکرینه وارد اولور.
الا ای طوطی شیرین لب گفتار بسم الله،
نظام نظم ایلن لعل شکّر بار بسم الله.
ولاکین مصیبتلرین ذکریندن قاباق 8 ساقی نامه گتیریر و 8 ـنجی ساقی نامه‌ده دئییر:
پیاله وئر منه ساقی الم هواسی گلیر،
یواش –یواش گؤزومون درّ پر بهاسی گلیر.
بو ساقی نامه بئله قورتاریر:
بو فخر بسدی غرا گلشنینده قمری‌نین،
قولاغا حشره کیمی واحسین صداسی گلیر.
ساقی نامه‌لردن سونرا قمری دؤرد قصیده گتیریر بیرینجی‌سی تحمیدیه، ایکینجی‌سی پیغمبر نعتی:
ای خاتم نبوته مهر نگین اولان،
گنجینه‌ی رسالته درّ سمین اولان.
یئنه‌ده اوچونجو پیغمبر نعتی دیر:
شاهباز طبع غرّا دور بالا آختاریر
ارتفاع طارِم افلاک مینا آختاریر.
دؤردونجو قصیده‌ده یئنه‌ده نعت دیر و قاباقکی قصیده‌نین مطلعی‌نین تجدیدیدیر:
طایر طبعیم فراز عر شه شهپر آختاریر،
الده خنجر تنده جوشن سرده مفخر آختاریر.
بو ایکی قصیده یوز بئیتیدن زیاده‌دیر. اوندان سونرا « باب القصائد‌نی مدح مولای متقیان» فصلی آچیلیر. بورادا اون دورد قصیده واردیر. بو قصیده‌لرده مولا علی‌نین مناقبی ذکر اولونور.
قصیده‌لردن سونرا خاتم الانبیانین رحلتیندن سونرا باش وئرن واقعه‌لردن بحث گئدرک، مصیبت ذکری باشلاییر.
دیدگاه‌ها
جواب:
این کتاب در شهر قم چاپ شده است.
در تبریز نیز نشر «فخر آذر» در سال 1389 این کتاب را چاپ کرده است.
در تهران نیز نشر «علمی» در سال 1364 آن را چاپ کرده است.
خوراک‌خوان (آراس‌اس) دیدگاه‌های این محتوا