منیم کیتابخانامین تبریزین فرهنگی مسئوللارینا اهدا ائتمم و «بنیاد آذربایجان شناسی» تاسیس. ائتمه تکلیفیم و پیشنهادیم ایله بیر زاماندا دوستوم و امکداشیم«دوکتور جابر عناصری»ده، ئوز نفیس کیتابخاناسینی اردبیل شهرینه اهداء ائتمه تکلیقی ایله برابر، بو شهرین مستوللاریندان طلب ائتدی کی اورادا «بنیاد تعزیه‌شناسی آذربایجان» تأسیس ائتسینلر.
هر ایکیمیزین تکلیفیمیزین اساسینی، آذربایجان دیلی و مدنیّتی نین انکشافی و قانون چرچیوه‌سینده تعلیم، تدریس و تدقیقی تشکیل ائدیردی. بلکه ائله بونا گؤره‌ده، هر ایکی تکلیف سوسدورولوب، ئورت- باسدیر ائدیلدی، آزقالمیشدی کی بیبز«قومیت‌چی لیگه»ده محکوم اولاق.
دوکتور جابر عناصری، ان تانینمیش نظریه صاحیبی اولان تعزیه شناس، فولکلورچو، عرفان و فلسفه اوستادی کیمی، ئولکه‌میزین هر نقطه‌سینده حؤرمتله قارشیلانیز. تهران، اصفهان، کرمان، شیراز، یزد، مشهد، اهواز و بیر چوخ دانشگاهی و تدقیقات مرکزلری، اونونلا عالیمین شأنینی یوکسک توتموشلار و اونو عزیزلمه ایچون اجلاسلار قورموشلار و اثرلرینی نشر ائتمگه همن گؤسترمیشلر، اونو فارسجا تعزیه مجلیسلری تدقیقاتی نین مرکزینده دوران بیر شخصیت کیمی، هر زامان عزیزله‌میشلر.
بو عالمین اؤز اوینده بیر تلیس تورکجه تعزیه مجلیسلری‌ده واردیر.دفعه‌لر اولوب کی اورک یانغیسی ایله منه ساری اوزون توتوب آغلایاراق، بو معارف خزینه‌لرینی، نشر ائتدیره بیلمه دیگینی دیله گتیریب دیر.او دئییر بو مجلیسلرین علمی- تنقیدی نشری یالنیز اسلامی حکومتین صلاحیتی و وظیفه‌لریندندیر. اما تأسف کی آذربایجان اوستانلاری نین فرهنگی مسئوللاری اؤلکه‌میزین غیر فعال عنصرلری کیمی حرکت ائدیرلر. اؤلکه میزین باشقا اوستانلاریندا «بنیاد کرمان شناسی»، «بنیاد فارس شناسی»َ، قورولوشلار اولدوغو حالدا، آذربایجان اوستانلاریندا بئله مرکزلرین آچیلماسینی ضروری سایمایان محلی مسئوللار، منطقه‌ده مدنیت انکشافینا ئولومجول ضربه‌لر یئندیریرلر.
الینیزده اولان کیتابا با بنزه‌ر یوزلر ادبیات ارثیه‌لریمیزی یالنیز بئله مرکزلر قورولدوقدان سونرا تدوین و نشر ائتدیده بیله‌ریک. بوگون ایسه اؤز جیبیندن خرج ائدیب مدنی آبیده‌لریمیزی دیریلتمگه غئیرت گؤسترن هر دوکتور جابر عناصری بئله بیر عالیمدیر. او، ایچدن قاینایان عشق و هوس ایله یوردوموزون هیجری 13- نجو عصر شاعیرلریندن بیریسی «ذکری اردبیلی»نین دیوانیندان تاپدیغی بایاتی، علمی دقّت و وسواس ایله تدوین ائتمیش، اونا اؤز کیسه‌سیندن‌ده خرجلیه‌رک، اثری گئنیش اوخوجو کوتله‌سی نین الینه چاتدیرمیشدیر، و ایندی سانکی چیگنیندن آغیر بیر یوکون گؤرتورولموش اولدغو کیمی، ئوزونو ئوزل عاشقانه خلسه و شطحلرده حس ائدیر.
حؤرمتلی عالیم غزللری یئنی دن یازیب چاغداش اوخوجویا چاتدیرماقدا بیرنئچه مثبت علمی ایش ده گؤرموشدور. بیرینجی بوکی، شیوه‌سینی حیفظ ائتمیشدیر، خصوصیله باغلی أونسوزلرین آچیق اؤنسوزلر ایله بیر یئرده گلمه قایداسینی ساخلاماغا چوخ اهمیّت وئرمیشدیر. بو باخیمدان عالیمین صرف ائتدیگی امک بیر علمی ایش کیمی گؤز ئونونده دیر.
ایکینجی بوکی شاعیرین شعرلرینده ایشله‌نن عرفانی دئییلمری الیفبا سیراسی ایله توپلامیش و اونلارین رمزلی معنالارینی فارسجا اولاراق آچیقلارمیش و یازمیشدیر.
اؤچونجو بوکی، اسکی دیوان ترتیب ائتمه شیوه‌سی ابله یوخ، بلکه، غرللری بیر معنوی هاله ایچینده، زنجیر حلقه‌لری کیمی بیری- بیری نین آردینجا ائله دوزموش کی گویا سونکی غزل قاباقکی غرلین معنا و آنلامینی تکمیل ائدیر. و بونا گؤره‌ده هر غزل ایچون غزلده گئدن شاه بئیتدن یارارلانیب، بیر عنوان و آددا وئرمیشدیر.
ذکری اربیلی‌نین شعر دیلی چوخ آخیجی و رواندیر. اونو ادبیات تاریخیمیزین «یئنی فضولی مکتبی» شاعیرلریندن آدلاندیرماق اولار بو مکتب، هیجری 12- نجی عصردن باشلامیش 14- نجو عصرین سونلارینا قده‌ر دوام ائتمیشدیر. همین مکتبین سید ابوالقاسیم نباتی، سید عظیم شیروانی، راجی تبریزی، قمری دربندی و حکیم هیدجی کیمی بؤیوک سؤز اوستالاری اولموشدور. بوگون، «ذکری اردبیلی»نین‌ده آدینی همین آدلار سیراسینا داخیل ائتمه افتخارینا نائل اولموشوق.
من ئوز نوبه‌مده ایراندا و ایراندان خارجده، ئوز تخصّص و علمی ساحه‌سینده آذربایجانیمیزین فخری ساییلان «پروفسور دوکتور جابر عناصری»یه، بو قیمتلی اثری تاپیب نشر ائتمه‌سینه گوره، بؤیوک آللّاهدان مسلمان ائلینه اولوسونا داهادا یارارلی اولماقدا موفقیت آررو ائدیرم.
منبع: عناصری، جابر. منتخبی از غزلیات ذکری اردبیلی، تهران،1381.