آشاغیدا اوستادین، گنج شاعر سئورین تبریزده نشر اولان «ائله بئله» عنوانلی شعر مجموعه‌سینه یازدیغی اؤن سؤزو اوخویورسوز:
الینیزده اۏلان شعر مجموعه‌سی، سئور تخلص ائدن آقای کاظم شهابی آزاد (تولد 1360- تبریز)ین جوره- جوره یئنی اؤلچۆ و بؤلگۆلرده یازدېغې 60 قطعه شعرلرینی احتوا ائتمکده‌دیر. شعرلرین عنوانلارې یۏخدور. هر قطعه شعر بیر تابلو و بیر طرح کیمی گۆجلۆ و جاذبه‌لی عینی و ذهنی تصویرلره مالکدیر. دیل چیلخا، آرې و تمیزدیر. مصراعلار ضرب مثل‌لر کیمی اۏخوجونو اؤزۆ ایله هر قطعه‌نین نتیجه‌لرینه سوق ائدیر.
شعرلر عمومیتله هجایی اؤلچۆلرده و قوشا بیتلر فورماسېندا یازېلمېشدېر. شاعر قافیه‌لره چۏخ دقت یئتیریر، اویومسال قافیه‌لر گتیرمڲه چالېشېر، اۏخوجو ایسه بایاغېلېق حس ائتمیر.
مجموعه‌ده سئوگی شعرلرینه چۏخ آز راست گلمک اۏلار. شعرلر درد شعری، شاعر ایسه درد شاعری، تفکر و دۆشۆنجه اوزانی‌دیر. او، کلیشه حالا گلن موضوعلاردان اوزاق دورور. مدرن و گونسل مساله‌لردن دانېشېر.
خیرخواهلیق مضمونلاری، شعرلرین بوتون وارلېغېنې بوروموشدور. بو خیرخواهلیق، اۆره‌ڲی یوخالېق و اطرافا توجه و اعتنا ائتمک او قدر درین و گۆجلۆدورکی بعضاً اغراق و مبالغه‌یه یۏل آچېر. اۏ 8 سایېلی شعرینده، اوتوبانین ایتلری‌نین اۏنون دیزلرینی قوجاقلامالارې و اللرینی قوخلامالارې و نهایت امیدسیزجه‌سینه اۏندان آیرېلماقلارېنې گؤررکن، دئییر:
بوینو بوکوک اللریمله،
قارنېمې سؤکمک ایسترم.
پارچالانمېش اۆره‌ڲیمی،
اۏنلارا تؤکمک ایسترم.
7 ساییلی شعرده بدنه گیرن بیر مکیرب احوالاتینی یازېر. میکربون اۏنون بئینی‌نین دامارلارېنې گزرکن، بدنی بیر دۆنیا ظن ائدرکن، اۏنو یاتماغا قۏیمور. شاعر حساب ائدیرکی سۏنوندا اۏ اؤزۆده:
دونیاسینی دوشونه‌رک،
بیر آن یاتا بیلمه‌یجک.
شاعر، انسانلارېن آجېناجاقلې یاشایېشلارېنې، جمعیت آراسېندا حکم سورن ایش‌سیزلیک، فلاکت و یۏخسوللوق کیمی حادثه‌لری ده تصویره چکمڲی، اؤزۆنه مخصوص بیر شیوه ایله گئرچک‌لشدیریر. اۏ، باشقا شاعرلر کیمی، شعار وئررک دانېشمېر، حادثه‌لردن مستقیم و عریان سؤز آچمېر. بلکه اؤزل بیر طرز و شیوه ایله دانېشېر. مثال اۆچۆن، 11 سایېلې شعرده بیر رسّام کیمی ملموس بیر تابلو رسم ائدیر. گویا شاعر قصابین ویترینین‌ده‌کی قارا جیگری شیشه چکمک تصوری ایله یاشادېقدا، آتاسې‌نېن ساغ الینی باشېندا حس ائدیر و اۏنون سول الی‌نین یارالې اولماسېنې گؤررکن، آتانېن سسین ائشدیر. اۏ دئییر کی:
اوخو دوکتور اول
سول الیمی درمان ائله،
ائله کی من ایشه گئتدیم
نه ایسترسن، راحات سؤیله!
همین تصویر 18 سایېلې شعرده ده اۏخوجونو راحت بوراخمېر. بورادا بیر دیلنچی‌نین خیاواندا دیلنمک واختی باشېنا گلن قضادان دانېشلییر.
شاعر تصویر ائتدیڲی حادثه‌لرده، اۆرک آجېسې ایله توصیف ائتدیڲی شعر قهرمانلارې‌نېن ملیّت و وطنلرینی تعیین ائتمیر. اۏ بشریت شاعری کیمی میدانا گلمیشدیر. بۆتۆن انسانلارېن قایغېسېن چکمک ایسته‌ییر. اۏنون قهرمانلارې هر هارالې اۏلورلار اۏلسونلار، واحد حیات طرزی و واحد طالعه صاحبدیرلر.
شعرلر عمومیتله فلسفی ماهیت داشېییر، من، سئوری فلسفه‌لی شاعر آدلاندېرمادا هئچ‌ده یانېلمېرام. اۏنون فلسفی گؤرۆشۆ، اجتماعی یوک داشېییر، سؤز یۏخ‌کی گله‌جکده گؤرۆشۆ قات- قات درینلشه‌جک و اؤز ائلینه، ملّتینه و وطنینه داهادا یارارلې اۏلاجاقدېر.
36 سایېلې شعرینده چېلخا بیر فلسفی دیل ایله وارلېقدان دانېشېر. وارلېق (= وجود)، یوخلوق (= عدم)، اؤلۆم و یوروم (= تفسیر) بحثلرینی اورتایا آتېر، هر نه‌یی «بلکه» ایله قورتاران شاعر، اؤلۆمۆ، یئنی حیاتېن باشلانغېجې حساب ائدیر، مولوی دئمیشکن:
مرگ اگر مرد است آید پیش من،
تا کشم خوش در کنارش تنگ تنگ.
من از او جانی برم بی‌رنگ و بو،
او ز من دلقی ستاند رنگ رنگ.
اودا دئییر:
سانکی، صوفی‌نین نئیی،
خاطیرلادیر بیر شئیی،
بلکه ده، کافور اییی،
حیات وئرن، قوخودور!
و بۆتۆن بو «بلکه» ایله باشلایان و یئنه‌ده «بلکه» ایله قورتاران مشاجره‌لری بئله قورتاریر:
بلکه‌ده بو بلکه‌لر،
فلسفه‌نین یوخودور!
آزادلېق اۆچۆن دارېخان شاعر، انسانلارېن سعادتی یۏلوندا روحیه‌جه دعبل خزاعی کیمی، منصور حلاج و نسیمی سایاق، عشق یۏلوندا دار آغاجېن اؤپمک ایسته‌ین بیر شاعردیر. 9 سایېلې شعرینده ظلم دۆنیاسی‌نین مفتی و حاکمینه خطاب دئییر:
حکمۆ وئر، تئز اول،
هر بیر شئی‌دن قاباق باشېم دارېخېر!
40 سایېلې شعرده یئنه‌ده بیر عینی تصویر واردېر. بورادا شاعر، اؤز قېزېنې درمان ائتمه، و اۏنو ام. اس. خسته‌لیڲیندن قورتارما اۆچۆن اؤز بؤیره‌ڲینی ساتان بیر آتادان دانېشېر. وئردیڲی تصویر، ایناندېرېجې و طرفسیزجه‌دیر. شاعر یالنېز نقل ائدیر، نقل ائدینجه، نتیجه آلماغې اۏخوجونون اختیارینا وئریر.
شعرینده، چاغداش مدرن حیاتېمېزدا و عادی دانېشېغېمېزدا ایشلنن بیر پارا اجنبی کلمه‌لری شعره سالماقدا اوستالېق گؤسترن شاعر، سِنسور، میکروفون، کانال، کامئرا، اکسیژن، نایلون، ام. اس، بانکا، درام، ارونیزم، سکانس، سناریو، دیالوگ، کات، لنز، مدیوم شات و بیر سورو باشقا کلمه‌لری لطیفجه‌سینه و یئرلی یئرینده اؤز شعرلرینده ایشله‌دیر.
بونونلا برابر، شعر دیلینده او، چاخېرلانمېش باخېش (ص 50)، جان به سر گؤوده (ص 52)، هیم‌لی کابوس (ص 52)، بورماج بوغا (ص 65) کیمی گؤزل ترکیبلر و تشبیه‌لردن‌ده یارارلانیر.
بو شعر مجموعه‌سینی اۏخودوقدا، شاعرین آذربایجان ادبیات تاریخینی یاخشې اۏخوماسې، بیر چۏخ شاعرلریمیزین شعرلری ایله تانېش اۏلماسې، شفاهی ادبیات و عاشیق شعریندن الهام آلماسې و شعر دونیاسېنې یاخشې منیمسه‌سی گؤز اؤنۆنده دورور. بو گنج شاعر بیر یئرده دئییر:
دویونلر دوشور قاشېما،
یازېغېم گلیر یاشېما.
یاشېم قاریشیر باشېما،
اۆرکدن یازا بیلیرم.
آرزو ائدیریک گنج شاعریمیز داهادا آیدېن و پارلاق گله‌جڲینه دوشونه‌رک، گۆن به گۆن یئنی یارادېجېلېق یوللارېنې فتح ائده- ائده قاباغا ساری یؤنلسین و اۆرک چېرپېنتېلارېنې راحاتجا دیله گتیرسین.
دکتر ح. م. صدیق
1395
دیدگاه‌ها
یورولمویاسینیز
لطفا "سؤزباز سؤزلوک"ی ده دگرلی سایتینیزدا لینک ائدین.
sozbaz.net84.net/
ساغ قالین، شاد یاشایین
سؤزباز
خوراک‌خوان (آراس‌اس) دیدگاه‌های این محتوا