محمود اوغلو بختیار واهابزاده 1925 ـنجی ایلده شکی شهرینده آنادان اولموشدور. 1964 ـنجو ایلده «ادبیات دوقتورو» و 1965 ـنجی ایلده پروفسورلوق درجه‌سی آلمیشدیر. 1974 و 1976 ـنجی ایللرده اینجه صنعت خادمی مدالینا لایق گؤرولموشدور.
بختیار واهابزاده‌نین ایلک شعری 1943 ـنجو ایلده «آنا و شکیل» عنوانی ایله چاپ ائدیلمیشدیر و ایلک کیتابی 1949 ـنجو ایلده «منیم دوستلاریم» آدی ایله باکی شهرینده نشر ائدیلمیشدیر. اونون بعضی شعر مجموعه‌لرینی بئله آد آپارماق اولار:
ادبی هئیکل ( 1953) ، ساده آداملار (1954) ، جئیران (1957) ، انسان و زامان (1964) ، کؤکلر (1957) ،بوداقلار (1968) ، دنیز- ساحیل (1969) ، دان یئری (1973)
بختیار واهابزاده‌نین «آتیلمیشلار» کیمی منظومه‌سی بیزیم چاغداش شعریمیزین ان گؤزه‌ل و تحسینه شایان نمونه‌لریندندیر. اونون باشقا منظومه‌لری ده واردیر:
موغام (1975) ، شب هجران (1959) ، اضطرابین سونو (1956) ، اعتراف (1961) ، یوللار و اوغوللار (1963)، اؤلوم- حیات (1965) .
اونون منظومه‌لرینده سوژئت خط سیری ایله مضمون دولغونلوغوندا درین تناسب و اویغونلوق حاکیمدیر. گوجلو شعریت، درین معنویت ایله بیرلشنده، شاعیرلر آراسیندان ملتلر اوچون معنوی رهبرلر یارانار. بختیار واهابزاده‌یه‌ده بئله بیر خوشبخت‌لیک نصیب اولموشدور. او، شعر مجموعه‌لری یانیندا بیر نئچه تاماشا اثرلری ده یاراتمیشدیر.
بختیار واهابزاده، شاعیرلیک یانیندا همده وجدانلی بیر ادبیات تدقیقاتچی‌سی ایدی. اونون «صمد وورغون» آدلی مونوگرافیاسی (1968) اؤز موضوع دایره‌سینده حله‌ده یگانه آراشدیرما ساییلیر. هابئله 60 ادبی مقاله‌نی ایچینه آلان «صنعت‌کار و زامان» (1976) کیتابی، اونون ادبی یارادیجیلیغین مختلیف ساحه‌لرینده کی گؤروشلرینی احتوا ائدیر.
بختیار واهابزاده شعریت گئنیشلیگی و یوکسک بشری ایده یالاری ایله چاغداش آذربایجان شعری‌نین، ان اوغورلو اؤرنک‌لرینی یارادا بیلن بیر شاعیردیر. تورکیه‌ده ناظم حکمت و ایراندا حبیب ساهر کیمی، اولو بابالاریمیزدان قالان کئچیش زنگین شعر میراثینا دایاناراق هم فورمادا همده مضموندا، چاغداش شعریمیزین ان مؤحکم بینؤوره‌سی‌نین معماری اولموشدور. او کئچمیش ادبی اثرلریمیزی «اؤلو ادبیات» آدلاندیران بیر تنقیدچیه جواب اولاران بیر یئرده دئییر:«آوروپادان تقلید ائدنلر ایلک اؤنجه اونلاردان کلاسیک‌لره حؤرمت درسی اؤیره‌نمه‌لیدیرلر. من اؤز کؤکو اوسته بیتن آغاجام و هئچ بیر زامان اؤز کؤکومو انکار درجه‌سینه قده‌ر آلچالمامیشام. قارشیسیندا دیز چؤکدوگونوز آوروپانین یوزلرله عالیملری و شاعیرلری نظامی‌نین، فضولی‌نین و نسیمی‌نین قارشیسیندا سجده ائتمیشلر.»
بختیار واهابزاده‌نین شهریار ایله‌ده چوخلو شعرلشمه‌لری اولموش و اونون آدی و خاطیره‌سینه شعرلر قوشموشدور. بیر شعرینده شاه رژیمی‌نین دئوریلمه‌سی و اسلامی انقلابین غلبه چالماسینا اشاره ائده‌رک دئییر:
ناحق دگیل آخان قانلار،
وئردیگینیز اوقوربانلار.
فدائیلر، قهرمانلار
اؤز قانینی «وارام» دئیه،
هدیه وئردی گله‌جگه.
آزادلیغین ده‌گری قان،
یوخدور اونو ساتان آلان،
اؤز قانینا غلطان اولان،
هم دئمه‌دی جان باهادیر،
وئردیگی به صاباحادیر.
قوربان اولوم «قارداش» دئین،
حیدربابا دیلینه من،
آغ ساققالسان ائلینه‌سن،
دۀ ستّارام، دۀ بابکم،
دئمه تکم، دئمه تکم!
1359 ـنجو ایلده یازدیغی «حسرت» عنوانلی باشقا بیر شعرینده دئییر:
اوستاد منه شعریله سلام گؤنده‌ره بیلدی،
کیم قویدو یانان گؤزلره اود گؤزلری حسرت؟
هم قافیه‌دیر آدلاریمیز شهریار اوستاد،
چکدیک چکیریک بیز کی یوز ایلدن بری حسرت.
او، 1360 ـنجی ایل دی آیی‌نین 13 ـنجو گونونده شهریار ایله تلفونلا دانیشماغا نائل اولماسی مناسبتی ایله یازدیغی بیر شعرده دئییر:
خطین بو باشیندا من دایانمیشام،
خطین او باشیندا اوستاد شهریار.
تلفون تئللری، سیزه بو آخشام،
حسرتین نه قده‌ر احتیاجی وار.
* * *
قدرتی بؤیوکدور ائلین اوبانین،
واختین آخریندان گئری قالمادی،
چوخ کولکلر اسدی حیدربابانین،
باشیندان بیر توک ده اسگیک اولمادی.
بختیار واهابزاده‌نین شهریارا مفتونلوغو و اونا شعرلر حصر ائتدیگی یالنیز اسلامی انقلابدان سونرا یوخ بلکه ایرانا تحمیل اولان شاه رژیمی زامانیندادا حیاتا کئچیریلمیشدیر. او 1965 ـنجی ایلده شهریارا خطاب اوزون بیر منظومه یازمیشدیر. بو منظومه‌ده دئییر:
سن اوتوز ایل آیری دوشدون ائلیندن،
اؤز آنانلا دانیشدیغین دیلیندن،
سیمرغ سنه پای‌دا وئردی تئلیندن،
غوربت ائلده او تئل دوشدو یادینا،
تئلی توتدون، وطن گلدی دادینا.
وطن سنی ائله باسدی باغرینا،
مرهم قویدو سنین کؤنول آغرینا.
«- گوناهیمی عفو ائت!» دئدین سن اونا،
هارای سنه، بابا یوردو، اود- اوجاق،
سندن دؤنن بورا دؤنوب دوناجاق.
سن آلمیشدین گوجونو بو اوجاقدان،
اوندان دؤنوب اونا باخدین اوزاقدان،
قونچا ایکن، آیری دوشدون بوداقدان،
حیدربابا دالینجا قان آغلادی،
آنجاق آیاق ایزلرینی ساخلادی.
هارای سنه ایلک هیجقیریق، ایلک نفس،
هارای سنه آنا سودو، دوغما سس!
ائل – اوباسیز عؤمور، قورو بیر قفس،
خوشدور یئنه بو دونیانین جفاسی،
قدرتیمدن آی آنامین لایلاسی.
نغمه آدلی چشمه‌لرین گؤزوسن،
سن ائلیمین، سن گونومون اؤزوسن،
بو لایلادان قاناد آلیب دؤزو سن،
ای شهریار! اؤز اوبانا قاییتدین،
سؤنموش ایدین، یانا- یانا قاییتدین.
بابا یوردو، دوغما اوجاق، آی آنا!
مهربانسان دیزینه باش قویانا،
ناخلفلر غفلتیندن اویانا،
یئنه سنین اؤنونده دیز چؤکه‌لر،
تورپاغینا گؤز یاشینی تؤکه‌لر.
سلام وئردین بوگون حیدربابانا،
«قایتار» دئدین سن «قوزونو چوبانا»،
قاییدارکن اؤز ائلینه، اوبانا،
هم یوردونا، هم اؤزونه قاییتدین.
سن گئجه‌یدین، گوندوزونه قاییتدین.
حیدربابا قاناد وئردی شعرینه،
بولبوللری دیل گتیردی شعرینه،
گول- چیچه‌گی بیر عطیردی شعرینه،
مگر بونو سن اونوتدون شهریار،
اؤزگه‌‌نیمی عزیز توتدون شهریار؟
حیدربابا اوره‌گینده داغ اولدو،
سن آیریلدین، او قلبینده دوغولدو،
فیکیرلرین،خیاللارین داغیلدی،
بس اوتوز ایل اوره‌گینده ائل داغی،
آخی نئجه گیزلتمیشدین بو داغی؟
گونش دوغدو، یئر شفقه بوروندو،
بولود قاچیب اوفوقلرده سوروندو،
اوره‌گیندن حیدربابا گؤروندو،
سلام وئردین بو گؤرونن داغاسن،
بیر قول ایدین، اؤز ائلینده آقاسن.
حیدربابا! مورادی‌وار هر کسین،
ایسته‌رم کی غم کؤنلونو دئشمه‌سین،
بالالارین سندن اوزاق دوشمه‌سین،
یاللی گئده‌ک سینه‌ن اوسته بیز هرگون،
سن «آنامین کیتابی» سان بیزیم چون.
ائل‌لر دئییب بوستان اکمه بیگ ایلن،
یالان اولمور ائل آدیندان دئییلن،
حیدربابا قارشیسیندا اگیلن،
او باشی‌نین اؤنونده باش اگیرم،
باخ من ایندی سنه قارداش دئییرم.
(1965)
بختیار واهابزاده شاعیرلیک یانیندا 50 ایله یاخین معلم‌لیک ائتمیشدیر. اونون آکادمیک تجربه‌لری بیر یاندا دورسون، چاغداش دونیامیزدا بارماق ساییسی ایله ساییلان پابلونرودا، گارسیا لورکا، رابیندرانات تاگور، احمد شاملو، ناظم حکمت و حبیب ساهر کیمی انسانلارین طالعلرینی دوشونن و اوزلرینی انسان سعادتی یولوندا فدا ائدن سئویملی شاعیرلردن بیر ساییلیر. اونون اؤلومو و دونیاسینی دگیشمه‌سی مولوی دئمیشکن یئنی حیاتی اوچون بیر باشلانغیچ حساب اولور.
تهران
15/12/1387