دکتر ح. م. صدیق در دهه‌ی 60 بسیاری از حکایات آموزنده‌ی کتاب «جامع التمثیل» را به ترکی آذری ترجمه کرده‌اند. حکایت زیر را از میان دست‌نوشته‌های ایشان یافتیم و برای اولین بار است که انتشار می‌یابد.

بیر بولبول باغدا بیر آغاجین بوداغینا قونوب اوتورموشدو. آغاجین یانیندا ایسه بیر اوشاق یئله تله قویلاییردی. بولبول دیله گلیب اوشاقدان سوروشدو:

نه ائدیرسن نه طاماحینداسان؟

- بیر قوش تله‌یه سالماق ایسته‌ییرم.

- هانسی عاغیلسیز قوش، دن أوچون اؤزونو سنین تله‌نه سالار؟

-تقدیر یول وئرسه سه طاماح، ‌سنی یوللاندیریب منیم قوردوغوم تله‌یه سالار.

بولبول گولرک اورادان اوچوب، گئتدی. بئله لیکله اوشاق تله‌نی تورپاغا قویلاییب بیر بوجاقدا گیزلندی. بیر آز کئچمه‌دن بولبول‌دن سوراغی ایله اورالاردا گزیردی آغاج دیبینی خلوت گؤرونجه اورایا تؤکولموش بول- بول‌ دن‌لری دؤشورمک ایچون یئره قوندو،‌ سئوینجله دنله‌مکده ایکن بیردن تله‌نین حالقاسی بوینونا ایلیشدی. او قورتارماغا چالیشدیقجا حالقا داهادا دارالدی.

اوشاق پوسقودان چیخیب اونو توتدو.

و دئدی:- ای بولبول من تانیدین می؟ دنی گوردون آنجاق تله‌نی گؤرمه‌ین طاماح او غرور گؤره- گؤره سنی منیم قوردوغوم تله‌یه سالدی. دئدی.

بولبول: اولان اولدو،‌ دئدی،

بولبولون اؤزونون خلاص چالیشماسی اثرسیز اولدو. اوشاق اونو بیر قفس ایچره قویوب بازارا آپاردی بیریسی ده اونو آلیب ائولرینه آپاردی.

بولبول دیله گلیب دئدی:

آی کیشی منی بوراخ گئدیم،

جوجه‌لی‌یم،‌ تله‌یه دوشدویوم ایسه اونلارین آذوقه‌سینی توپلاماق اوزوندن اولدو،‌ منی ساخلاماقدان نه فایدا گؤره‌جکسن؟ منی بوراخسان سنین أوچون أوچ فایدالی اویون وئره‌رم .

- اونلار نه دیر سویله بوراخیم سنی،‌دئی کیشی.

بیرینجیسین قفسده دئیه‌رم ایکینجیسین ألینده، أوچونجوسونو ایسه خلاص اولدوقدان سونرا سؤیله‌یه‌رم.

کیشی قبول ائتدی.

- منی همان باغا آپار سؤیله‌ییم، دئدی بولبول.

کیشی اونون ایسته‌یینی یئرینه یئتیردی.

بولبول دئدی:

قضا و قدر حکمو ایله الیندن وئردیگینه تاسف ائتمه . چونکه فایداسیزدیر و تکجه اوره‌گینین کدرینی آرتیرارسان.

- چوخ گؤزه‌لدیر. ایکینجیسی ده سؤیله، دئدی کیشی

- قفسدن چیخار. سونرا سؤیله‌ییم.

- اوچوب منی آلداتماق می ایسته‌یرسن؟ اوچدوقدان سونرا سنی بیرده نئچه تاپیم؟

- کیشی‌نین سؤزو بیردیر آیاقلاریمی برک ساخلا، ایکینجی اؤیودو سؤیله‌ییم.

بئله‌لیک له کیشی،‌اونو قفس دن ائشیگه چیخارتدی.

- ایکینجی سی بودور بیریندن ممکن اولمایان سؤزو دینله‌دیکده اینانماییب امکان سیز وعده‌یه اینانمایاسان، دئدی بولبول.

کیشی: اوچونجوسونو سؤیله دئدی.

بولبول: منی بوراخ سؤیله‌ییم دئدی.

کیشی اونو بوراخدی قوش اوچوب بیر آغاجین باشینا قونوب الله ـا شوکر ائده‌رک دئدی:

اوچونجوسو آرتیق طاماحلی اولماماقدیر. چونکو آرتیق طاماحلیق سنی انسانلارین گؤزونده آلچاق و ذلیل ائدیب، اونون نحس‌لیگیندن ایلیشیگه دوشورسن. من اؤزوم طاماحین نحسلیگینه ایلیشدیگیم کیمی.

سن مینم حاققیمدا یاخشی لیق ائده‌ن بیر گنج ائدین. آنجاق منی بوراخماقدا چوخ آخماقلیق ائتدین.

- نه ایچون؟ دئیه،‌گنج کیشی سوردو.

بولبول دئدی: منیم قارنیمدا 20 مثقال آغیرلیغدا اولان بیر اینجی واردیر، او الیندن چیخدی:

کیشی بو سؤزو ‌ائشیدن کیمی أوره‌گی چیرپینتیا دوشوب اللرینی باشینا چیرپدی، ‌غریبه آلداندیم،‌ آسلانلیغلا اینجی ألیمدن چیخدی دئدی.

بولبول: آی کیشی من ایندی أوچ اؤیوت وئردیم، آنجاق سن أوچونجونوده اونوتدون، دئدی.

سنه سؤیله‌دیم الیندن وئردیکلرینه تأسفلنمه چونکی فایداسیزدیر. من ألیندن اوچموشام مین یول دا چیغیرسان گئری قاییدیب،‌اسیرین اولمارام. سؤزومو اینانیب منی بوراخماغین نه ایدی فایداسیز تأسفلنمک نه دیر؟

ایکینجی‌سی آرتیق طاماح اولما، دئدیم. آنجاق سن منیم سؤزلریمی اینانیب طاماحلاندین. اوچونجوسو امکانسیز و ماحال سوزه و یئرسیز وعده‌یه اینانما، دئدیم. منیم بدنیم 20 مثقال آغیرلیغیندا اولمادیغی حالدا 20 مثقاللیق بیر اینجینی قارنیمدا داشیماغیم ماحال و امکانسیز دئگیل می؟ بونا گؤره اؤنجه یاخشی دوشون سونرا تأسف ائت.

نوشتن دیدگاه


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید