چهارمین مثنوی از خمسه‌ی امیر علیشیر نوایی با نام سبعه‌ی سیاره در پاسخ به هفت پیكر نظامی و هشت بهشت امیر خسرو دهلوی در بحر خفیف سروده شده است و داستان زندگی بهرام گور را در بر دارد. وی فرزند یزدگرد ساسانی بود و در كودكی تحت تربیت نعمان در عربستان قرار گرفته بود و به شكار گورخر علاقه داشت. او از سال 420 م. به مدت 18 سال حكومت كرده است و به شجاعت و عدالت معروف بوده است و روزی در شكار گورخر به گودالی افتاده و مرده است.
افسانه‌های زیادی درباره‌ی زندگانی او ورد زبان‌ها بوده است كه پس از نقل ناقصی از سوی فردوسی و دیگران، به دست نظامی با مهارت و استادی بازپردازی شده است. نخستین نظیره را بر مثنوی او، امیر خسرو دهلوی سروده است.
نوایی، اصل داستان را از نظامی اخذ كرده است و با ایجاد دگرگونی‌های فراوانی در نقل حوادث، متناسب با سلیقه و اندیشه‌ی خود، اثری كاملا متفاوت آفریده است. وی در باب علل اقدام به تغییر در نقل حوادث گوید:
بیری بو كیم یوخ آندا مایه‌ی درد،
قیلدیلار عشق سوزیدن آنی فرد.
كیم بیره و مهردن بری بولغای،
باخما گر مهر خاوری بولغای.
بولسا تاریخ آلارسا گر مطلوب،
آندا سؤز باغلاماق ایمستورخوب.
سؤز یاساردین چو تاپدی پیرایه،
عشقدین خوشدور آندا سرمایه.
كیم كؤنگولگه اوتی ائشر قیلغای،
جانغا كویدورمگی خبر قیلغای.
یوقسا یالغین دیمكده كیم بزه‌دور،
چون‌اوزاق‌چیكنی‌اسرو بی‌مزه دور.
بؤیله تهمت كی عیش اوچون بهرام،
یاشادی یئتدی، سورگلی كام.
یتّی اقلیم شاهیدین یتی قیز،
هربیری لطف و حسنو غایت‌سیز.
یتّی قصری ایچیگه كیلتوردی،
كام هر گون بیری بیله سوردی.
طرفه بو كیم كی بولدی باده‌پرست،
قیلدی آقشامغا تیگری اؤزنی مست.
اویقو كامین آلورغا مستانه،
شوخلارغا بویوردی افسانه.
بو عجب كیم آلار داغی دیدیلر،
قصه‌خوان قیزلاری مگر ایدیلر.
همین گونه از داستان پردازان پیش از خود انتقاد كرده، نیش انتقاد را به نظامی و امیر خسرو كشانیده، گوید:
نمه كیم راستدور دیمیش اول ایكدو،
بوالعجب راستگوی ایمیش اول ایكدو.
و ادعا می‌كند كه او به كتب معتبر تاریخی دسترسی داشته و داستان را به صورت واقعی ترسیم كرده است.
در تحمیدیه و مناجاتی كه در سرآغاز مثنوی آورده، از خلقت آدم، عقل و نور از كتم عدم سخن گفته و تنها خداوند را ذات عشق، عاشق و معشوق دانسته است. تحمیدیه چنین شروع می‌شود:
ای سپاسینگ دیمكده ایل تیلی لال،
ایلگه‌تیل سیندین اولدی تیلگه مقال.
سیندین انسانغا تار و پود جسد،
جسدایچره كؤنگول،كؤنگول ایچره خرد.
سین قیلیب فرق ئوییده پنهانی،
كارگاه دماغ انسانی.
كؤك تاپیپ سیر و یئر سكون سیندین،
بیری سركش، بیری نگون سیندین.
در انتهای اثر، تاریخ سرایش آن را چنین بر زبان می‌آورد:
گرچه تاریخی ایردی سكّیز یوز،
سكس اؤتموش ایدی یانا طوققوز.
آیی آنینگ جمادی الثانی،
پنجشنبه یازیلدی عنوانی.
ورق وسطر ین ائیله بن تعیین،
بئیتینی بئش مین ائیله‌دیم تعیین.
خلققه زیب طریق ائیله آنی،
اوقوغانغا مبارك ائیله آنی.
یتّی افلاكینی آنا یار ایت،
یتّی اقلیم ایلین خریدار ائت.
دکتر حسین محمدزاده صدیق