بینابدان گلن سس
یکشنبه, 14 فروردين 1401
بینابدان گلن سس (مقاله منتشر شده درگاهنامه بناب‌شناسی، شماره ۱)   دکتر ح. م. صدیق  ... ادامه مطلب ...
IMAGE داستان های حماسی کوراوغلو
یکشنبه, 14 فروردين 1401
کوراوغلو   داستان های حماسی کوراوغلو با مقدمه و نظارت فنی دکتر ح. م. صدیق انتشار... ادامه مطلب ...
شماره 12: «مرا ببوس»، «گل اوپ منی» و «آچیل سحر» ترانه لری نین شاعرلری
یکشنبه, 11 ارديبهشت 1401
«مرا ببوس»، «گل اوپ منی» و «آچیل سحر» ترانه لری نین شاعرلری دکتر ح. م. صدیق «مرا... ادامه مطلب ...
پیشگفتاری بر دیوان همای مشکینی
یکشنبه, 14 فروردين 1401
مقدمه   آن چه زیر دست خواننده است، مجموعه ی اشعاری است از شاعری متعهد، متدین و... ادامه مطلب ...
IMAGE اعطای نشان عالی خدمت به دکتر حسین محمدزاده صدیق
پنج شنبه, 30 فروردين 1397
پنجشنبه 17 اسفند 1396 مراسم جشن با شکوه استقلال کانون مردم‌نهاد وکلای دادگستری در... ادامه مطلب ...
IMAGE اهمیت چاپ جدید سنگلاخ در موضوع اشعار ترکی و فارسی
جمعه, 03 دی 1395
(پژوهشنامه‌ی خاورشناسی نسخه (شش‌ماه نامه)، ج 16، ش 42، سال 2016 م.) دوچنت دکتر اسرافیل... ادامه مطلب ...
IMAGE مصاحبه‌ی شمس نگار با دکتر ح. م. صدیق به مناسبت سال یونس امره
چهارشنبه, 30 فروردين 1396
سؤال اول: با توجه به این که یکی از موارد مورد پژوهشی و کتب منتشره حضرتعالی درحوزه... ادامه مطلب ...
IMAGE مصاحبه با دکتر ح. م. صدیق، ترکی‌پژوه و محقق خستگی‌ناپذیر
پنج شنبه, 21 مرداد 1395
چندی پیش در آستانه‌ی نمایشگاه بین المللی کتاب تهران (اردیبهشت 1395) مصاحبه‌ای با... ادامه مطلب ...
IMAGE انتشار مجموعه شعر «آنا تبریز» سروده رامین عسکریان
شنبه, 23 دی 1396
مجموعه شعر «آنا تبریز» سروده‌ی دکتر رامین عسکریان با مقدمه‌ی دکتر ح. م. صدیق توسط... ادامه مطلب ...
IMAGE انتشار مجموعه شعر «باشینی اوجا توت ائینالی داغیم» سروده بهمن پورباقری
چهارشنبه, 20 دی 1396
مجموعه شعر «باشینی اوجا توت ائینالی داغیم» سروده‌ی بهمن پورباقری (حسرت) در 96 صفحه... ادامه مطلب ...
IMAGE Nəsiminin məzhəb, məslək və milli mənsubiyəti
جمعه, 15 آذر 1398
Qeyd. Dekabrın 5-də Bakıda "Nəsimi 650: haqqın carçısı" mövzusunda beynəlxalq elmi-praktik konfrans keçirilib. Həmin konferansda Prof.... ادامه مطلب ...
Nəsiminin Qəzəlinin Şərhi
جمعه, 17 آبان 1398
Nəsiminin Qəzəlinin Şərhi   Prof. Hüseyn M. Sədiq – f.e.d Tehran Pedaqoji İnstitutunun pensiyaya çıxmış professoru    ... ادامه مطلب ...
IMAGE کلمه قصار استاد دکتر ح. م. صدیق (در مواجه با بداخلاقان)
شنبه, 04 آبان 1392
در مواجهه با افراد و گروه هایی که هتاکی و بی ادبی و بداخلاقی خط مشی آنان است باید... ادامه مطلب ...
نگرشهای تو زندگی‌ات را رقم می‌زند
جمعه, 11 مرداد 1392
وقتی بشارتی نیست - 50 -  زماني كه انسان متوجه شود راهي كه در زندگي پيش روي او است،... ادامه مطلب ...
IMAGE دانلود دکلمه‌ی غزلی از حکیم محمد فضولی
شنبه, 15 فروردين 1394
شعر فارسی: حکیم ملا محمد فضولی ترجمه ترکی: حسین دوزگون - دکلمه: شاهرخ نخعی حجم: 5... ادامه مطلب ...
IMAGE دانلود موسیقی مکتب مولویه - نی‌نوازی
دوشنبه, 17 آذر 1393
دانلود نی‌نوازی صوفیان مولویه حجم 10 مگابایت DOWNLOAD برای موارد بیشتر اینجا کلیک... ادامه مطلب ...
IMAGE ترجمه‌ی منظوم ترکی چند شعر امام خمینی (ره)
یکشنبه, 30 فروردين 1394
اشعار امام خمینی (ره) توسط دکتر حسین محمدزاده صدیق در سالهای  1368 تا 1370 ترجمه... ادامه مطلب ...
IMAGE ابو العلاء معرّی‌نین «فخریّه» قصیده‌سی‌نین تورکجه ترجمه‌سی
پنج شنبه, 29 اسفند 1392
دوقتور ح. م. صدیق عرب ادبیاتینا چوخ قدیم زمانلاردان رغبت بسله‌میشدیر. من اؤزۆم 1346... ادامه مطلب ...
IMAGE حبیب ساهر، حسین دوزگونون باخیشیندا
سه شنبه, 04 ارديبهشت 1397
نعمت مسگری حبیب ساهر چاغداش دورده بلکه ده آذربایجانین ان بؤیوک، ان گوجلو، ان... ادامه مطلب ...
IMAGE تحلیل فولکور در آثار دکتر صدیق (‌از دیدگاه زبان و محتوا) - قسمت دوم
یکشنبه, 14 دی 1393
فاطمه بهرامی صالح قصه های کچل    این مجموعه که به نام دنیای قصه‌ی بچه‌ها چاپ شده... ادامه مطلب ...
IMAGE مشروطیت دؤنمینده فعالیت گؤسترن نسیم شمال
پنج شنبه, 16 مرداد 1393
دکتر ح. م. صدیق ملک الشعرای بهار بیر شعرینده دئییر: احمدای سید اشرف خوب بود،... ادامه مطلب ...
IMAGE یک روز در خاف (سفرنامه) قسمت چهارم
چهارشنبه, 11 تیر 1393
دکتر ح. م. صدیق فولکلورپژوه خافی دوستان همراه، عصر ساعت 7 از نگهبان موزه‌ی... ادامه مطلب ...
IMAGE مخزن الاسرار نظامی با ترجمه‌ی منظوم ترکی ابوالفضل حسینی (حسرت)
سه شنبه, 07 بهمن 1393
مثنوی «مخزن الاسرار» اثر نظامی گنجوی با ترجمه‌ی منظوم ترکی «دکتر سید ابوالفضل... ادامه مطلب ...
IMAGE منتخب الخاقانی فی کشف حقایق عرفانی (بیرینجی بؤلوم)
یکشنبه, 26 آبان 1392
مولف: ملا عبدالله زنوزی - تورکجه‌یه چئویرن: دکتر حسین محمدزاده صدیق. اؤن سؤز... ادامه مطلب ...
IMAGE سخنرانی دکتر ح. م. صدیق پیرامون ادبیات عاشیقی آذربایجان در فرهنگسرای مهر
شنبه, 25 مهر 1394
فرهنگسرای مهر در اولین جلسه سلسله برنامه های جستاری در موسیقی به بررسی تخصصی... ادامه مطلب ...
IMAGE سنگلاخ، گنجواژه‌ی امیر علیشیر نوایی
شنبه, 25 بهمن 1393
متن سخنرانی دکتر حسین محمدزاده صدیق در همایش امیر علیشیر نوایی. مشهد مقدس،... ادامه مطلب ...
سالشمار زندگی استاد شهریار
شنبه, 12 مرداد 1392
در این جا سالشمار زندگی و حیات ادبی شهریار را بر کتاب می‌افزایيم. این سالشمار را... ادامه مطلب ...
شهريار و بولود قاراچورلو سهند
شنبه, 12 مرداد 1392
مقاله‌ی «شهریار و سهند» درباره‌ی روابط ادبی شهریار با حماسه‌پرداز بلندآوازه‌ی... ادامه مطلب ...
IMAGE «خسرو و شیرین» نظامی و «فرهاد و شیرین» امیر علیشیر نوایی
یکشنبه, 06 ارديبهشت 1394
دکتر ح. م. صدیق («سهند» هفته‌لیگیندن بیر قطعه- سال 1374) هفته‌لیگیمزده «نظامی... ادامه مطلب ...
IMAGE مراغه‌لی اوحدی و تبریزلی صائب
پنج شنبه, 03 ارديبهشت 1394
دکتر ح. م. صدیق (سهند هفته‌لیگی‌نین ادبی یازیلاری - چهارشنبه 17 خرداد 1374- شماره 257)... ادامه مطلب ...
تورکجه شعر بیلگیسی - بئشینجی درس
شنبه, 12 مرداد 1392
تک هجالي قوشغولار  بئله‌ليکله بحث لريميزده شعريميزين جوت هجالي قاليبلاري‌نين... ادامه مطلب ...
تورکجه شعر بیلگیسی - دؤردونجو درس
شنبه, 12 مرداد 1392
جوت هجالي اؤلچولو شعرلرده دوراقلار جدولي  1.     دؤرد هجالي اؤلچو: 2+2 1+3 3+1  ... ادامه مطلب ...
شرح منظوم چهل کلام
جمعه, 08 مرداد 1400
شرح منظوم چهل کلام (سروده ی حریمی) (شاعر قرن ۱۲)   هدیه ی دکتر صدیق در آستانه ی عید... ادامه مطلب ...
حسین دوزگونون شعری (شهید «ثقة الاسلام»ین خاطره‌سینه)
شنبه, 23 فروردين 1393
دوغوم (شهید «ثقة الاسلام»ین خاطره‌سینه) - 1 – اَشْهَدُ اَنَّ عَلیًّ وَلیُّ الله... ادامه مطلب ...
IMAGE عکس دسته جمعی اختتامیه همایش علیشیر نوایی
سه شنبه, 28 بهمن 1393
دکتر ح. م. صدیق عضو هیئت علمی همایش امیر علیشیر نوایی (دانشگاه فردوسی مشهد، بهمن 1393)... ادامه مطلب ...
IMAGE گزارش تصویری از کنگره جهانی جاده ابریشم در دانشگاه استانبول
جمعه, 10 آبان 1392
استاد دکتر صدیق روز پنجشنبه عصر پس از پایان کنگره جهانی جاده ابریشم واقع در... ادامه مطلب ...
IMAGE لوح تقدیر کنگره جهانی جاده ابریشم- دانشگاه مدنیت استانبول
چهارشنبه, 15 آبان 1392
لوح تقدیر کنگره جهانی جاده ابریشم دانشگاه مدنیت استانبول آبان ماه 1392 ادامه مطلب ...
IMAGE لوح تقدیر هشتمین کنگره تورکولوژی دانشگاه استانبول
چهارشنبه, 17 مهر 1392
لوح تقدیر هشتمین کنگره جهانی تورکولوژی به استاد دکتر حسین محمدزاده صدیق مهرماه 1392 ادامه مطلب ...
IMAGE معرفی کتابخانه دکتر حسین محمدزاده صدیق
جمعه, 11 مرداد 1392
كتابخانه‌ی وقفی استاد، كتابخانه‌ای است كه بنیانش از سال 1334 شكل گرفت. یعنی از... ادامه مطلب ...
شماره 12: نیمه پنهان هستی
یکشنبه, 11 ارديبهشت 1401
به یاد استاد ناظر بیوک ملایی عقل ورق ورق بگشت، عشق به نکته یی رسید / طائر زندگی برد... ادامه مطلب ...
شماره 12: ناظر شرفخانه ای از نگاه دیگران
یکشنبه, 11 ارديبهشت 1401
ناظر شرفخانه ای از نگاه دیگران   زنده یاد یحیی شیدا شاعر، ادیب و روزنامه نگار... ادامه مطلب ...

Fərman

 

Əcəm ovbaşda biz namus o vicdan gəzirik,

Bax xətaya ki bu bidində iman gəzirik.

Bir bölük dövrəsizə dövrə və dövran verdik,

Özümüz əlləri boş qalmağa dövran gəzirik.

Qatı könüllü şahın bağrına tuş gəlmiş elim,

Daş dələn, bağrı yaran sümbə və sovhan gəzirik.

Hizblər dərdimizə dərman edənmir, bilirik,

Bir səməndər sayağı ellərə qurban gəzirik.

Külün altında yatan köz kimi olmuşdur elim,

Dünyanı yıxmağa, nur saçmağa fərman gəzirik.

Yoxları var elədik, tərsə işə bax Düzgün,

İndi varlığımız isbatına burhan gəzirik.

 

Bey′ət

 

Biz binadan bu ağır ellərlə bey′ət etmişik,

Harda bir məzlüm var, ondan himayət etmişik.

Bağrımıza basmışıq yurdun müəttər xakını,

Sadiqanə saf bir eşq ilə vəslət etmişik.

Qorxmuruq zalimlərin şəmşir-ü tankından, inan!

Haqqını məzlümların almağa cür′ət etmişik.

Nəğməmizi təbli xəsmin boğmağa qadir deyil,

Dünyada səslənməyə qalxıb cəsarət etmişik.

Cəddimin damanı böhtanlardan aridir, bilin!

Milli haxlardan əsirlər biz himayət etmişik.

Aldadan xəsmin önündə hər zaman Düzgün deyir:

Biz binadan bu ağır ellərlə bey′ət etmişik.

 

Mübtəla

 

Özgədən yox, yar biz bir aşınadan küsmüşük,

Zülm edən bir nazənin bir bivəfadan küsmüşük.

Mübtəlay-i dərd-i bidərman olubdur könlümüz,

Dərd ilə yar olalı digər dəvadan küsmüşük.

Biz mükafata cəzaya canla alqış söylürüz,

Küsmüşük ehsandan dilbər, ətadan küsmüşük.

Mis ikən yapdın təla, iksir-i eşqinlə bizi,

Böylə bir iksirdən bir kimyadan küsmüşük.

Raz-i napeydamızı peydayi aləmlər qılan,

Yara yox, əğyara olmuş mübtəladan küsmüşül.

 

Millət

 

Ey vətəndaş! Yurdunu qurtarmağa himmət gərək,

Sancağın topraqdan qaldırmağa qeyrət gərək.

Kimsə qaytarmaz sənə həm yerli billah haqqını,

Söyləmək çün məntiqi məntiqsizə, qüdrət gərək.

Dost olmaz düşmənin sənlə, ayıl bir xabdan,

Dosta şəfəqət lazım isə, düşmənə nifrət gərək.

Çün əsir etdin özün, ondan kiçildin bir belə,

İndi hürr bir əsrdir, azadəyə izzət gərək.

Sən əsarət zəncirin qırmaq dilərsən paydan,

Amma bilmirsən bu işdə qüdsi bir vəhdət gərək.

Bax ağardırsan qaban tək dişlərin bu sözlərə,

Bilməyirsən şairə izzət gərək, hörmət gərək.

Yorma Düzgün ağzını, sənlə bahar açmaz çiçək,

Milləti, mülkü idarə etməyə millət gərək.

 

Dayaq

 

Mənə gözəl güzəran ol, mənə əziz, fərağ ol,

Qaranlıq evdə işıqlı sitarə, nurlu çırağ ol.

Yolun azan gəmimizdir, sınıbdı sükkanı,

Təlatum içrə bizə yol verən uzaqda mayaq ol.

Köç etdi Sâhir-i Düzgün cəhan-i fanidən,

Sən indi harda qalıbsan yetiş bu cəm´ə, dayaq ol.

 

Xəndə

 

Bir gülmədin niyə məni bimar ilə gözəl?

Bu ardır sənə küsəsən yar ilə, gözəl!

Dün baxmadın mənə, niyə üz yanə döndərib,

Getdin kənara bir bölük əğyar ilə gözəl?

Ovbaş qədrini nə bilir? bənzəmə ona,

Dürrün bahası bəlli xərdarilə gözəl.

Peyman edib dəni ilə, hörmətdən atladın,

Gəl indi yanıma yeni iqrarilə gözəl.

Yaran-ı naz-pərvərivin tərkin eylədin,

Atdın sədaqət əhlini azarilə gözəl.

Rəhm eylə Düzgünə ki qərib diyardır,

Ruhun dirilt, ləhzəcə didarilə gözəl.

 

Mehman

 

Sən pəriru, mah-peykər, Türk-i xubansan, gözəl,

Bir firiştə batin-ü zahirdə insansan, gözəl!

Ayrı bilməm mən vücudun, öz vücudumdan gülüm,

Cismimə ruh-ü rəvansan, canıma cansan gözəl.

Ay kimi, Kə′bə misalı nurladırsan xanəmi,

Gözlərimdə Yusuf-u könlümdə Kən′ansan gözəl.

Süt axır bal tək ləbindən, ağzın açcaq söhbətə,

Təhtehəl ənharlı bir bağ-ı rizvansan gözəl.

Mən cəhanın gərdişindən mat-u məbhutam ki sən,

Bu əcəm pərgarına nolmuş ki heyransan gözəl?

Xəsminə təslim olma, kəsməsən də, bas onu,

Qeyrəti dildə gəzən Türk-i müsəlmansan gözəl.

Qeyrətin qoysan qırağa, xanəmiz viyran olar,

Xanənin dörd güşəsində ulu ərkansan gözəl.

Mərd-ü mərdanə dolan, namərdlərə meydan oxu,

Nakişilik səhfəsinə, xətti bütlansan gözəl.

Zülmə baş əymə, əsir-i zalim etmə xəlqini,

Sən Nəsimi mislisən, bir parça üsyansan gözəl.

Yurdumun dörd guşəsindən xalq göz tikmiş sənə,

Ellərin tarixinə bir qudsi ünvansan, gözəl.

Sevməli min bir səciyyə səndə var, yox kimsədə,

Daşlar içrə dürrsən, lə′l-i bədəxşansan, gözəl.

Ehtiramın saxla sahibxanənin Düzgün kimi,

Dörd-beş günlük cahanda sən də mehmansan gözəl.

 

Kitab

 

Sinəm içrə lərzədar-i iztirab oldu könül,

Sən cəhalət içrə çalxandın, xərab oldu könül,

Ehtiramı var idi ərbab-i elmin mülkdə,

Dal çevirdin elmə fənnə, qüssəyab oldu könül!

Mənsi olmuş keçmişin, Farabi o Sinan hanı,

Halına baxdıqca yeksər, dər əzab oldu könül.

İnqiraz əsbabi olma, ağla gəl, ey naxələf!

Dəhr içində mövrid-i tə′n itab oldu könül.

Türkü təhqir eyləmə, namus-i islamdır, axı!

Bu içi boş kəllənə baxdıqca, ab oldu könül.

Qüvveyi məfkürəsi ibtal edildi millətin,

Düzgünün dərd-ü qəminə bir kitab oldu könül.

 

Huşyar

 

Yar hicrində, gözüm ağla gilən xunbar ol,

Yeri var, düş döşəyə, xəstə yıxıl, bimar ol.

Düşməni yansılayan namusun əldən verəcək,

Heç fəzilət yoxudur o dəninin, bidar ol.

Qəsdi silməkdi sənin ismini tarixlərdən,

Hər kəs aldandısa da, sən ayıq ol, huşyar ol.

Sənə miras qalan sidqi kənara atma,

Dost ilə dostluq elə, düşməndən bizar ol.

Get səfər eylə, könüllər diyarın fəth edəsən,

Qəlblər xanəsinə sahib ol, dəyyar ol.

Bil ki bir yerdə otursan, başına börk keçər,

Təcrübə əxz elə, get dünyanı gəz, səyyar ol.

Dün gecə dinləmədin mi dedi Düzgün yarına,

Gözəlim qeyr ilə əğyar, mən ilə yar ol?

 

Düzəl

 

Yadlara əncümən açdın, oxudun şe′r-ü ğəzəl,

Dilinə qurban olum mən, nə şirindir, nə gözəl.

Türksən, qeyrətə gəl, bir belə xiffət çəkmə,

Səni qeyrətli yaratmışdı böyük xaliq, əzəl.

Özünə gəl gözəlim, yoxdu haray qeyrdə, bil!

Bax ki Düzgündü deyir: getmə qıraq, bircə düzəl!

 

Sırqa

 

İşlər əncamə çatar sə′ylə, himmətlə, oğul!

Mə′rifət kəsb elə, dərsin oxu diqqətlə, oğul.

Könlümün parçası, bir nazlı cigər güşəmsən,

Qəlbimin xanəsi dolmuşdu cərahətlə, oğul!

Sən ədəbsiz əcəmin hiyləsinə aldanma,

Babanın durdu üzündə o, cəsarətlə, oğul.

Paymal eyləmə heç kimsənin haqqın, asla,

Haqqını almağa fəryad elə cür´ətlə, oğul.

Qaçma düşmən qabağından, bu ki namərd işidir,

Üz-üzə dur, sözünü söylə şəhamətlə, oğul.

Kimsə öz tarixini, öz dilini çeynətmir,

Baba mirasına gəl baxma həqarətlə, oğul.

İnsanın ölməyi yeydir yaşmağından, əgər,

Yaşamaz isə, qurur ilə şərafətlə, oğul.

Düzgünün şe′rini sırqa elə güşində balam,

El içində hərəkət eylə dəyanətlə, oğul!

 

Ey Vah

 

Etdin aləmdə məni son günü rüsvay könül!

Bəski çəkdin qəm əlindən aman, ey vay, könül!

Düşdün eşqə, yanıban, ağlayıban, sızlayıban,

Məni dərd əhlinə etdin dəxi həmtay könül!

Pozğun oldu halımız, soldu bütün varlığımız,

Qılmadı dərdimizə dərman o zibay könül.

Zülm tutğu edərək, çulqadı yan-yörəmizi,

Çıxmadı bir yana candan qoparan hay könül.

Yar salıbdır nəzərindən bizi, əğyarla gəzir,

Halımızdan əbəda olmadı cuyay könül.

Dözümü yoxdu daha bir belə hicran qəminə,

Gəl dağıl, Düzgünü rahət elə, ey vay könül!

 

Əfğan

 

Başlama bir belə can yandıran əfğanə könül,

Ümidim var yetəsən sevgili cananə könül.

Dözümün olsa yetər vəsl günü, gəm etmə,

Yenə bülbül gələcək güllü gülüstanə könül.

Salıban dad fəğan, sirrimi açma cahana,

Məni rüsvay eləmə, ey dəli divanə könül!

Nə xəbərdir, görülür eşqdə çox fırtınalar,

Qorxma kim son verilər qorxulu tufanə könül.

Son zaman ram olacaq yar, sənə doğru gələcək,

Coşuban dönmə belə dalğalı ümmamə könül.

Gərək aşiq sevə cananı deyirdi Düzgün,

Cananın sağlığı ötrü qıya min canə könül.

 

Ğəzəl

 

Yar istərəm saçın kimi dərhəm ola könül,

Qıvrıla çiyinin üstünə, por xəm ola könül.

Görsə bahar ruyunu, ey qonçavəş gözəl!

Şayəd qəmin ata, yenə xürrəm ola könül.

Şux-i fereştexu qədəmində əsirdir,

Ümid var böylə, ki adəm ola könül.

Əğyar içində, qurbət elində qalınca sən,

Bəslə ümid kim sənə həmdəm ola könül.

Axir nə vaxda tək yazacaq Düzgünüm ğəzəl,

Ta bir gecə onunla da bahəm ola könül.


 

Divan

 

Ey günəş üzlü! Bilirsən sənə vardır nəzərim,

Rəhm qıl, səndən uzaq seyl tökür çəşm-i tərim.

Busə ver al yanağından mənə, ey qəlbi qara!

Ləxtə bir qanə dönübdür bu pərişan cigərim.

Gəzmə əğyar ilə, tərk eyləmə yanın yarın,

Sənə vallahi toxunmaz mənim əsla zərərim.

Türk tarixinə malik vətənin şairiyəm,

Ellərimdən suvayı yox zəmən-i mötəbərim.

Sâhir eşqilədi mən türkücə divan yazıram,

Ölmərəm, Düzgün! inan, var belə bir şah əsərim.

 

Vətənsiz

 

Bir vətənsiz misalı xak-i vətəndə mən idim,

Bülbül qəmzədədə tək güllü çəməndə mən idim.

Kimsəni tanımayan doğma diyarımda gözəl.

Bir qəribol qorəba misli gəzəndə mən idim.

Ruhu təsxir eləyən dərdləri yüksək quş tək,

Yüksələn naləsi hər cismdə təndə mən idim.

Bərk düşdüm ayağa, Sâhir ayaqdan düşəli,

Yoxsa bir bülbül-i qüdsivəş ədəndə mən idim.

Dəni ə′yanı əli ilə ağır ellərimə,

Qeyrəti cüşə gələn, zülmü görəndə mən idim.

Zülm-karların əzizim qabağında hərdəm,

Olmayan hiç zaman tanrıya bəndə mən idim.

Yar oyan bir qulaq as, gör ki deyir Düzgün-ü zar:

Bir vətənsiz misalı xak-i vətəndə mən idim...

 

Varlıq

 

Yar həram olsun mənə varlıq, səninlə olmasam,

Eşqivin eksirilə başdan ayağa dolmasam,

Cismimi canım bahasına əlimdən verməsəm,

Düşməsəm zaru, xəzan yapraqları tək solmasam.

Hörmətin saxlamaz isəm, əkdiyin danələrin,

Baxçasından könlümün hərzə alağı yolmasam.

Hər gecə gündüz dilində Düzgünün bu şe′r var:

Yar həram olsun mənə varlıq, səninlə olmasam.

 

Naxələf

 

Gəzdim diyar-diyar, nədən yarı görmədim?

Mülkündə cəddimin nə də dəyyarı görmədim!

Əş′arı ciblərində gəzən söz xudaların,

Gördüm də, öz evində xəridarı görmədim!

Zindən-i xəsm-i pəstdə Yarəbb! nə sirr var,

Azadlıq diləkli giriftarı görmədim!

Yarındı, tə′nəzən, bəli bu tə′nədir sənə,

Xanəndə yoxsa tə′neye əğyarı görmədim.

Könlüm quşu əsiri qəfəs qaldı danəsiz,

Bir ab-o-danə verməyə dildarı görmədim.

Düzgün oturdu Sâhir əzasında, ağladı,

Ovlade naxələf içində əzadarı görmədim.


 

Əmin

 

Nədən aydın səhərə yox yəqinin həm yerlim?

Hadradır gudrət-i iman-u dinin həm yerlim?

Atma, əymə dilini, qiymətinə agah ol,

O sənin qaş-daşın, nazəninin həm yerlim!

Dandı inkar elədi var-yoxumu bilmərrə,

Xəsmə az eyləmə könlündə kinin həm yerlim!

Tərbiyət eylə, qazandır özünə övladın,

Bizə qalsa, qalacaq bil ki həmin, həm yerlim!

Düzgünə söylə nəyin var, çəkilmə kənara,

Başqasın sirrivə sən bilmə əmin həm yerlim!

 

Yurd ğəzəlləri- s.34

 

Süxən pərdaz

 

Mən könüldən sadiqanə yarə mayil olmuşam.

Ol baxımdan böylə zar-ü böylə bidel olmuşam.

Gəl kənarımda otur, qarşı dayanma aşiqə,

Eşq bəhsində dediyin sözə qayil olmuşam.

Özlüyümdən çıxdığımda el də atdı qeydimi,

Bax özümdən nəqədər dünyada qafil olmuşam?

Hiç kəs xar etmədi dəhr-i dənidə öz elin,

Bir mənəm vəsl olmuşam nadana, zayil olmuşam!

Dürlü iksir-i məhəbbət var cismimdə, gülüm,

Dərd ilə topraqda nədir birlə hasil olmuşam.

Ellərim eşqin ürəkdə aldığımdan dır, inan,

Mülkdə Düzgün, süxən-pərdazi qabil olmuşam.

 

Yurd ğəzəlləri- s.34

 

Sübhi çərşənbə

 

Mən əzəldən elimə xidməti peyman etdim,

Vətən heysiyyətini könlümə ünvan etdim.

«Ana can!» naləsi çəkdim, yad əlindən qaçdım,

Özümü sidq ilə damanına qurban etdim.

Yerişin yansılayan kibr dolu Nəmrudun,

Qabağında özümü Musiy-i Umran etdim.

Könlünün süfrəsini özgiyə açma yarım,

Mən ki hər kimsədən əsrarını kitman etdim.

Sâhirin köç xəbərin dildə dolandırdım aman,

Sübh-i Çərşənmə çağı Düzgünü nalan etdim.

 

Ma-ləm-yə´ləm

 

Toprağa düşdü min illik bu ələm,

Dövri gərdun elimə etdi sitəm.

Düşmə ardınca, sən ey Türk-i şüca´,

Sevməz insanlığı ə´yane Əcəm!

Əhrimən yurdudu göstərdiyi mülk,

Dərvazasına saqın, basma qədəm!

Zalimi xanə xərab et, durma,

Ürəyim oldu sitəmdən dərhəm.

Şeytanın başına çək tiğ-i do-dəm,

Yanma gəbrə ki dəyildir adəm.

Qalx məzlumu himayət eylə,

Zalimin zəxminə qoyma mərhəm.

Söylədin qudsi kəlamın, Düzgün,

Yazdın asarını ma-ləm-yə´ləm.

 

Yurd ğəzəlləri- s.36

 

Zəfər marşı

 

Sevgilim dadıma yet, qoyma yad ellərdə qalam,

Məni yad eylə, sabah mən də səni yada salam.

Saf qəlbin ilə yardım elə, imdadıma yet,

Ta ki pamal edilən haqqımı düşməndən alam.

İltica etmərəm əsla Əcəmin qəl´əsinə,

Kim sənin tək var əzizim başı tufanlı qalam,

Gün o gün, sahat o sahat ola, Düzgün, mən də,

Fatihanə vətənim içrə zəfər marşı çalam.

 

Eşq

 

Yarımı versən əgər cənnət-ü hur istəmərəm,

Günəş üzlüm gələ gər, qeyrdə nur istəmərəm.

Dağılırsada tüküm çöllərə, durram, lakin,

Yaşayışı əgər olmazsa qurur istəmərəm.

Dünyanı dütsa da sel, nakəs adamdan, ey yar!

Comərtlik ummayaraq, mərdi qəyur istəmərəm.

Köküm üstə bilisən yad niyə odlar qalayır?

Çünkü bir an da onu oddan dur istəmərəm.

Xəlq üçün şe´r yazırsan, hanı eşqin Düzgün?

Eşqsiz şe´rdə mən hay və şur istəmərəm.

 

Yaralı

 

Üzün xurşidinə çatmağa zərrə tək şitab etdim,

Sənə varlığımı Billah sipər qıldım, hicab etdim.

Sədaqət badəsindən içməyin zənn eylədim, bir dəm,

Dalınca sayə tək sən büdrədin, mən iztirab etdim.

Məni satdın bu gün əğyar-i gəbrə altdan-altdan, leyk

Gilayəm kimsədən yox, kim özüm qəlbim kəbab etdim.

Anama mültəci oldum bugün, qoy çartlasın bağrın,

Bəli yalnız bir dəf´ə mən ömrümdə səvab etdim.

Sınadım düşməni, dostu, müsəmməm bir qərar aldım,

Dəni pərqarının mən hiyləsindən ictinab etdim.

Bu xəlqin ağrıyan yanmış yaralı qəlbiyəm Düzgün,

Nəhani yarədir bu, toplayıb bir-bir kitab etdim.

 

Təntənəsiz

 

Gözəl gözünlə oxu ,yar! mən gözəl yazdım,

Gözəlliyin sifətin hər nə var, əzəl yazdım.

Yanıqlı qəlbimi dilləndirən əzizi dilbər,

Sevin ki bir neçə il sonra mən, ğəzəl yazdım.

Nə yazdım indiyədək qəlbimin yarasından,

Yanıqlı, təntənəsiz, sadə və gözəl yazdım.

Həsud-i dun əsəratını bir xətim yuyacaq,

Nə çünkü Türk sifət, hərnəyi özəl yazdım.

Bir ömr əyri dolandın, düzəlmədin Düzgün,

Mən isə hər gecə gündüz sənə: düzəl! yazdım.

 

Dilxun

 

Sevgilim bir qanlı cəşmi dilxunun vardır sənin,

Ətrlərlə çulqanan piramunun vardır sənin.

Leyliy-i dövransan ey şux-i sitəm pişə! bugün,

Mülk-i eşqin çöllərində Məcnunun vardır sənin.

Gəl məhəbbət nəğməsin yüksəlt səmaya, ey gözəl!

İncə həlqində səday-i movzunun vardır sənin.

Möhtəşəm bir padişahsan söyləsəm, yersiz deyil,

Min ürəyi qan günahsız sürgünün vardır sənin.

Bir nəzər sal bu əsirin yazdığı divanlara,

Gör cəhanda nə hesabda Məftunun vardır sənin.

Fəxrə layiq bir zadı yox iki üzlü xəsmimin,

Fəxr qıl kim mülk-i qəmdə Düzgünün vardır sənin.